Για την κατάληψη στη Νομική

Toυ Γιώργου Νικολού

Απολαμβάνοντας το σημερινό μου ρεπό, που ομολογώ ότι δεν μου έκατσε κι άσχημα, όπως φαντάζομαι και στους περισσότερους συμφοιτητές μου, σκέφθηκα να καταθέσω ορισμένες σκέψεις για το λόγο της αναγκαστικής ημερήσιας διακοπής, την κατάληψη στη Νομική. Για όσους δεν έχουν υπ’ όψιν τους τι ακριβώς συνέβη, χθες η Γενική Συνέλευση του Συλλόγου αποφάσισε -παρουσία όλων των παρατάξεων, πλην της ΔΑΠ- κατάληψη … μιάμισης ημέρας. Εν ολίγοις, από τις 5 και μετά την Τετάρτη και για ολόκληρη την Πέμπτη η Σχολή τελεί υπό κατάληψη. Ορισμένες παρατηρήσεις, λοιπόν, με αφορμή τις εξελίξεις:

1. Ας ξεκινήσουμε κλισεδιάρικα: όταν κατάληψη γίνεται 5 φορές το χρόνο, τότε η χρήση αυτού του μέσου καμιά επίδραση δεν έχει στη σκέψη των διαμορφωτών της κεντρικής πολιτικής. Το αυτί των αρμοδίων δεν πρόκειται να ιδρώσει για ένα φαινόμενο που έχει καταντήσει ρουτίνα σε βαθμό αναγωγής σε εθνική επέτειο. Από την άλλη, όλη αυτή η διαδικασία υποκρύπτει νομίζω και μια ναρκισσιστική διάθεση, κυρίως για τις αριστερές παρατάξεις που κατά κανόνα την προτείνουν: αποτελεί ένα απ’ τα λίγα...


...σημεία επικράτησης της δικής τους πολιτικής ατζέντας και ως τέτοια επιδιώκεται σχεδόν ανεξάρτητα από το εκάστοτε πολιτικό επίδικο. Οι μέρες της κατάληψης, με άλλα λόγια, λειτουργούν για ορισμένους ως σημεία εκτόνωσης και επαναστατικής γυμναστικής. Ενδεχομένως γιατί οι μεγάλες μάχες έχουν για αυτούς προ πολλού χαθεί.

2. Η συγκεκριμένη απόφαση κατάληψης –στο μέτρο που την παρακολούθησα απ’ έξω κι ενημερώθηκα εκ των υστέρων για τη διαδικασία διεξαγωγής της, λόγω αντικειμενικής αδυναμίας συμμετοχής- ήταν απολύτως νόμιμη. Συνεπώς, όσοι αμφισβητούν τη νομιμότητα της, αμφισβητούν ταυτόχρονα και τις αποφάσεις του φοιτητικού συλλόγου. Όσοι ήταν αντίθετοι σε μια τέτοιου είδους κινητοποίηση δεν είχαν παρά να βρίσκονται εκεί και να ψήφιζαν κατά της κατάληψης και υπέρ της συνέχισης των μαθημάτων. Γι’ αυτό και παρότι προσωπικά διαφωνώ, δεν έχω άλλη επιλογή παρά να πειθαρχήσω προς τη συλλογική απόφαση. Διαβάζω για τις γνωστές «θλιβερές μειοψηφίες». Οk, τα είπαμε, τα συμφωνήσαμε, οι γνωστοί 20-30. Με τις σιωπηρές πλειοψηφίες, όμως, δεν θα τα βάλει κανείς; Με τους ανθρώπους της σχολικής νοοτροπίας και την παντελή απουσία ίχνους έστω στοιχειώδους πολιτικοποίησης; Δύσκολες έννοιες θα μου πείτε, κοπιώδεις, έχουμε μάθει να τις ξορκίζουμε. Γιατί η ρουτίνα σπίτι-σχολή-καφές-σπίτι είναι πάντα ελκυστικότερη. Και μας δίνει το δικαίωμα να μιλούμε αφ’ υψηλού για τις «θλιβερές μειοψηφίες».

3. Όποιος αποφασίζει την κατάληψη ενός δημόσιου χώρου ευθύνεται αντικειμενικά για κάθε ζημιά που προκαλείται σε αυτόν και θα μπορούσε αντικειμενικά να προβλεφθεί-πολλώ δε μάλλον όταν αυτή έχει επέλθει επανειλημμένα σε αντίστοιχες περιστάσεις. Ακόμα περισσότερο, είναι υποχρεωμένος να αποκαταστήσει αυτή τη ζημιά με ίδιους πόρους. Συνεπώς, η καταστροφή πανεπιστημιακής περιουσίας από εξωσχολικούς ή μη θα πρέπει να απασχολεί αυτούς που αποφάσισαν και πραγματοποίησαν την κατάληψη και όχι το Ελληνικό Δημόσιο. Η επίκληση της φυσικής αδυναμίας και η λογική του «τι να κάνουμε;» δεν μπορεί να λάβει άλλη απάντηση από το «να μην κάνατε κατάληψη». Όταν γνωρίζεις ότι δεν είσαι σε θέση να ελέγξεις κάτι, τότε απλώς δεν προβαίνεις στη συγκεκριμένη ενέργεια, καταγγέλλοντας παράλληλα αυτούς που σε εμποδίζουν.

4. Η κινητοποίηση αυτή με εξοικείωσε με μια πρωτόγνωρη έννοια, αυτήν της «προληπτικής κατάληψης». Τούτο σημαίνει πως η αντίδραση δεν γίνεται εν όψει (τουλάχιστον στο αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα) της ψήφισης, αλλά εν όψει της συζήτησης των προτάσεων που έχουν υποβληθεί. Δεν τα πάω καλά με την πρόληψη, όταν αυτή αφορά δράση αρνητική, από την προληπτική κατάληψη ως τον προληπτικό πόλεμο. Με παραπέμπει σε ένδεια επιχειρημάτων και μου θυμίζει δίκη προθέσεων. Η απάντηση που έλαβα και αφορούσε την προπαρασκευή του φοιτητικού κινήματος και την έγερση των αγωνιστικών ανακλαστικών του δεν με έπεισε, παρά μερικώς.

5. Εκτιμώ διπλά τους ανθρώπους που παρακολουθούν συστηματικά τα μαθήματα και τάσσονται υπέρ της διαδικασίας της κατάληψης. Ξέρω ότι η επιλογή τους είναι βαθιά ιδεολογική και γνωρίζω ότι το κάνουν πραγματικά με βαριά καρδιά, γιατί εξακολουθούν να αντιλαμβάνονται τη Σχολή ως χώρο παιδείας. Πιθανώς και ορισμένοι από αυτούς που προτιμούν τις Γενικές Συνελεύσεις απ’ τα μαθήματα να είναι εξίσου ιδεολόγοι, ωστόσο οι συγκεκριμένοι έχουν προ πολλού αφαιρέσει την παρακολούθηση απ’ την παλέτα των δυνητικών επιλογών τους. Όταν ζυγίζεις τα πράγματα που –κατά την προσωπική σου εκτίμηση- αντιλαμβάνεσαι ως προσωπικό σου και ως συλλογικό συμφέρον και επιλέγεις το δεύτερο, τότε είσαι απλώς αξιέπαινος.

6. Ένας απ’ τους ανθρώπους που εκτιμώ πάρα πολύ μου μιλούσε κάποτε για μια κατάληψη περί τα τέλη της δεκαετίας του ’70, τη χρυσή εποχή της πολιτικοποίησης και των πολιτικών νεολαιών, στη Φιλοσοφική των Ιωαννίνων. Μου έλεγε πως το πρόγραμμα της κατάληψης είχε ως άξονα τη διεπιστημονικότητα και την πολυπρισματική θέαση διαφόρων ζητημάτων και μου αφηγείτο το πώς η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα ρωτούσε γεμάτη ένταση σε κατάμεστα αμφιθέτρα «τι το επαναστατικό έχει ο κονστρουκτιβισμός;». Μας λείπουν αυτές οι σκηνές καθημερινής μυθιστορίας. Θα ήθελα να ζήσω μια εποχή που οι καταλήψεις θα ήταν έτσι φτιαγμένες ώστε να συγκεντρώνουν περισσότερο κόσμο από τη συμβατική διδασκαλία. Και θα προτιμούσα αυτό να γίνεται σε αίθουσες, όχι στις γλυκανάλατες βραδιές του Δρογώση και του Φάμελλου…