Του Αναστάση Πετρολέκα
Μετά τη σύνοδο των πρυτάνεων στους Δελφούς και τους χρησμούς των συμπαριστάμενων Υπουργού Παιδείας και Πρωθυπουργού για την ανώτατη εκπαίδευση, πολύς λόγος γίνεται για μια φιλόδοξη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που όπως μαθαίνουμε από τον Τύπο «θα τα σαρώσει όλα στο πέρασμά της». Ποιες όμως ακριβώς είναι οι προτάσεις του Υπουργείου για τα Πανεπιστήμια και τι συνεπάγονται;
1. Αυτοτέλεια των Πανεπιστημίων: ωραίο ακούγεται!
Σημαίνει όμως ότι σταδιακά, έως ότου εξαλειφθεί, θα αρχίσει να περιορίζεται η κρατική χρηματοδότηση στα ανώτατα ιδρύματα, με αποτέλεσμα αυτά να είναι υποχρεωμένα να στραφούν για πόρους στις δυνάμεις της αγοράς, στους ιδιώτες. Κανείς όμως δε δίνει τα λεφτουδάκια του χωρίς ανταλλάγματα. Ποια μπορεί να είναι αυτά; Υπερειδίκευση και κατακερματισμένα επαγγελματικά δικαιώματα, εντατικοποίηση-αυταρχικοποίηση των σπουδών, έρευνα υποταγμένη στις ανάγκες της αγοράς και όχι της κοινωνίας.
Παράδειγμα: Στην Αμερική, μόλις έγιναν γνωστοί οι σκοποί του, διεκόπη η χρηματοδότηση σε πρωτοπόρο μεταπτυχακό πρόγραμμα που εφηύρε GPS ανίχνευσης νερού, για να μην πεθαίνουν της δίψας οι μετανάστες που διέσχιζαν την έρημο στα σύνορα Μεξικό-ΗΠΑ.
2. Διεθνοποίηση της λειτουργίας τους: ωραίο ακούγεται!
...άμεσα παράγωγο επαγγελματικών δικαιωμάτων και να ετοιμαστούμε για κυνήγι πιστωτικών μονάδων, το άθροισμα των οποίων, (πτυχίο-κουρελόχαρτο), θα πιστοποιεί απλά κάποιες δεξιότητες και φυσικά θα ακυρώνει apriori κάθε δυνατότητα συλλογικής διεκδίκησης των μελλοντικών εργαζόμενων.
Σημαίνει επίσης ότι θα καλούμαστε να πληρώσουμε εξέταστρα σε περίπτωση αποτυχίας σε ένα μάθημα (ρητή πρόταση πρύτανη Γρυσπολάκη) και για πρόσβαση στις φοιτητικές υπηρεσίες θα χρειαζόμαστε κουπόνι, αντίστοιχο συγκεκριμένου χρηματικού ποσού: όλα αυτά συνθέτουν προλείανση του εδάφους για την επιβολή διδάκτρων.
Παραδείγματα: Είναι κοινό μυστικό ότι σε πολλά μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα ελληνικών ΑΕΙ επιβάλλονται πλέον δίδακτρα.
Στη Νομική Σχολή, δεν πανε πάνω από 2 χρόνια από τότε που ο αριθμός των διανεμόμενων συγγραμμάτων, από κει που αντιστοιχούσε σε όσα μαθήματα μπορεί να δηλώσει κανείς, συρρικνώθηκε στο ασφυκτικό 41.
3. Κοινωνική λογοδοσία των Πανεπιστημίων: ωραίο ακούγεται!
Σημαίνει όμως κατάργηση του αυτοδιοίκητου των πανεπιστημίων, μία παράδοση ακαδημαϊκής ελευθερίας αιώνων! Η Υπουργός προτείνει για τα κρίσιμα ζητήματα του πανεπιστημίου (τη χάραξη στρατηγικής, την κατανομή πόρων κ.ά.) να μην αποφασίζουν πια τα αρμόδια δημοκρατικά εκλεγμένα και ελεγχόμενα συλλογικά όργανα (Σύγκλητος, Πρυτανικό Συμβούλιο, Συνέλευση Τμήματος), αλλά κάποιο εξωτερικό Συμβούλιο Διοίκησης, που στερείται παντελώς δημοκρατικής νομιμοποίησης και θα περιλαμβάνει από τοπικούς άρχοντες έως εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου: με ακαδημαϊκά κριτήρια πάντα!
Παράδειγμα: Η διεθνής βιβλιογραφία κατακλύζεται από αναφορές για τις συνέπειες τέτοιων οργανωτικών σχημάτων: τα συμβούλια, στα οποία κυριαρχούν επιχειρηματίες, θέτουν σε δυσμένεια και σταδιακά περιθωριοποιούν εκείνα τα μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού τα οποία διατύπωναν την οποιαδήποτε κριτική προς την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων, με τελικό αποτέλεσμα το φίμωμα κάθε κοινωνικής κριτικής.
4. Αξιολόγηση των Πανεπιστημίων: ωραίο ακούγεται!
Σημαίνει όμως ότι τα καλά (δηλαδή αυτά που προσαρμόζονται καλύτερα στα κριτήρια της αγοράς) πανεπιστήμια θα επιβραβεύονται με περισσότερα λεφτά για να γίνουν «καλύτερα», δηλαδή πιο πειθήνια, ενώ τα «κακά», αυτά που ας πούμε δεν προσελκύουν πολλούς πελάτες, θα τιμωρούνται με περικοπές, μέχρις ότου πειθαρχήσουν! Σημειώνεται ότι η επίσημη αξιολόγηση δε θα γίνεται από τους φοιτητές, αλλά από επιτροπές «σοφών», που μικρή σχέση θα έχουν με το αξιολογούμενο ίδρυμα. Ενώ σ’ αυτές, με προφανή στοχοθεσία, θα μετέχουν βέβαια και οι φίλοι επιχειρηματίες που αναφέραμε και παραπάνω.
Παράδειγμα: Αυτό του Τμήματος Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Middlesex, στη Μεγάλη Βρετανία. Με βάση την αξιολόγηση της έρευνας του 2008, το συγκεκριμένο Τμήμα Φιλοσοφίας βρέθηκε ψηλότερα από όλα τα αξιολογούμενα Τμήματα Φιλοσοφίας. Και όμως οι αρχές του Πανεπιστημίου θέλησαν να το κλείσουν πριν περάσουν δύο χρόνια! Ο λόγος; Κατά το κοινώς λεγόμενο, «δεν τά ’φερνε!» (“it made no measurable contribution to the University” ήταν η επίσημη αιτιολόγηση).
5. Ο πανεπιστημιακός Καλλικράτης: ωραίο ακούγεται!
Σημαίνει όμως, ότι θα κλείσουν όχι μόνο τα τριτοβάθμια ιδρύματα που ιδρύθηκαν άνευ πραγματικού αντικειμένου ή τμήματα που ο μόνος λόγος ύπαρξής τους είναι τοπικά μικροσυμφέροντα, με αποτέλεσμα αφενός οι απόφοιτοί τους να βρεθούν κυριολεκτικά στον αέρα, χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα, αφετέρου τα μέλη ΔΕΠ εν μία νυκτί να βρεθούν στο ταμείο ανεργίας, αλλά σκεφτείτε να ξυπνούσαμε μία ωραία πρωία και να μαθαίναμε ότι η Σχολή μας έκλεισε: αυτό είναι το μέγεθος του διακυβεύματος!
Παράδειγμα: στον «Αγγελιοφόρο» της 4ης Οκτωβρίου διαβάζουμε:
Την αναστολή της λειτουργίας του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης προαναγγέλλει ο πρόεδρος του ιδρύματος. Όπως υποστηρίζει πέρυσι το ΤΕΙ πήρε 3 εκ. ευρώ λιγότερα από ότι προέβλεπε ο προϋπολογισμός ενώ φέτος το ποσό θα φτάσει στα 4 εκ. ευρώ. "Δεν θα έχουμε χρήματα να πληρώσουμε ούτε τους λογαριασμούς" δηλώνει ο Π.Καρακολτσίδης. Οικονομικά προβλήματα που θα τους οδηγήσουν ως και το κόψιμο της δωρεάν σίτισης σε πολλούς φοιτητές αντιμετωπίζουν και τα πανεπιστήμια Αριστοτέλειο και Μακεδονίας.
6. Διαφάνεια στη διοίκηση των Πανεπιστημίων: ωραίο ακούγεται!
Σημαίνει όμως την κατάργηση της συνδιοίκησης! Συνδιοίκηση είναι το δικαίωμα που κατέκτησαν οι φοιτητές μετά τη δικτατορία, να έχουν λόγο και συμμετοχή στις αποφάσεις των διοικητικών οργάνων του Πανεπιστημίου.
Είναι αιθεροβάμων κάποιος αν πιστεύει ότι η συνδιοίκηση λειτουργεί ιδανικά: οι καθεστωτικές παρατάξεις έχουν αναλωθεί τα τελευταία χρόνια σε όργιο διαπλοκής με καθηγητές και μικροκομματικές εξυπηρετήσεις. Ωστόσο δε μπορεί στο βωμό της αδιέξοδης λογικής «πονάει κεφάλι, κόβουμε κεφάλι», να θυσιάζεται η δυνατότητα των υγιών δυνάμεων του φοιτητικού κινήματος να αυτενεργούν, να προασπίζουν τα αγωνιστικά κεκτημένα και εν τέλει να έχουμε λόγο για τα θέματα που μας αφορούν πιο άμεσα απ’ οποιονδήποτε άλλο!
7. Και ποιοι είναι όλοι αυτοί οι «σοφοί» σύμβουλοι που εισηγούνται όλες αυτές τις ωραίες μεταρρυθμίσεις;
Η συντονίστρια της επιτροπής Λίντα Κατέχη στο Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις είχε εμπλακεί σε σκάνδαλο επιλογής φοιτητών, όπου ευνοούσε παιδιά πολιτικών. Το σκάνδαλο έγινε γνωστό μόλις θέλησε να μετακινηθεί στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις της Καλιφόρνια με αμοιβή 400.000 δολάρια το χρόνο.
Ο Ολλανδός «σοφός» Jo Ritzen που παρουσιάστηκε από τα ΜΜΕ ως καθηγητής οικονομικών, ήταν αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας (1999-2003), ενώ το 1989 είχε γίνει Υπουργός Παιδείας λίγους μήνες μετά τη δημοσίευση άρθρου του σε έγκυρη ολλανδική εφημερίδα με τίτλο «Στην εκπαίδευση μπορούν να γίνουν ακόμη πολλές περικοπές!» (εφημερίδα NRC "Op onderwijs kan best nog flink bezuinigd worden!")
Ωραία ακούγονται λοιπόν τα σχέδια του Γ.Α.Π. και της Άννας Διαμαντοπούλου, αλλά το περιεχόμενό τους φαντάζει μάλλον εφιαλτικό. Το ίδιο εφιαλτικές μνήμες ξυπνούν και οι δηλώσεις τους για «τέλος της μεταπολίτευσης» και «τριτοβάθμια εκπαίδευση ασθενή επί της κλίνης». Να σημειώσουμε επιπλέον, ότι σε αντίθεση με άλλα ζητήματα που για να εξαπατήσουν την κοινή γνώμη κρύβουν τις ευθύνες τους πίσω απ’ το “μπαμπούλα” του ΔΝΤ, την “κακή” ΕΕ και τις “αδίστακτες” αγορές, η εκπαιδευτική είναι η πρώτη μεταρρύθμιση που ανερυθρίαστα παραδέχονται κι οι ίδιοι πως ξεκινούν με αμιγώς δική τους πρωτοβουλία! Άλλωστε η περσινή σύνοδος των Υπουργών Παιδείας της ΕΕ, έβγαλε ως συμπέρασμα το πάγωμα των διαδικασιών της συνθήκης της Μπολόνια! Συμπερασματικά, μπορούμε να μιλάμε για την πιο ταξικά ανάλγητη κυβέρνηση της Ευρώπης, τον καλύτερο μαθητή του νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα.
Οι αριστερές δυνάμεις του φοιτητικού κινήματος έχουν κρούσει έγκαιρα τον κώδωνα του κινδύνου γι’ αυτή την σαρωτική εκπαιδευτική αναδιάρθρωση. Στον αγωνιστικό δρόμο της ανατροπής της αναθεώρησης του άρθρου 16, μαζί με το πανεκπαιδευτικό μέτωπο, αλλά και όλες τις κοινωνικές τάξεις και ομάδες που πλήττονται από το σύμφωνο πρώτης απασχόλησης, τις περικοπές μισθών, την απελευθέρωση απολύσεων, τις αλλαγές στο ασφαλιστικό και τα υπόλοιπα μέτρα του Μνημονίου, πρέπει να επιδιώξουμε την πιο πλατιά ενότητα και με τη μαχητικότητά μας να αποκρούσουμε τα κυβερνητικά σχέδια, να σώσουμε τη δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση, το παρόν μας και το μέλλον των παιδιών μας.
Αν όχι τώρα, πότε;
Αν όχι εμείς, ποιοι;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου