Του Κώστα Σερδάρη«Μεγαλύτερος σκλάβος δεν είναι αυτός που υπηρετεί κάποιον τύραννο, όσο μεγάλο κι αν είναι αυτό το κακό, αλλά αυτός που είναι δούλος της δικής του ηθικής άγνοιας, του ατομισμού και της αχρειότητας.» Σάμιουελ Σμάιλς
Ναι, το ξέρω σήμερα είναι 28η Οκτωβρίου, η επέτειος του μεγάλου ΟΧΙ. Και όχι δεν ξύπνησα να πάω να δω την παρέλαση -γιατί να πάω άλλωστε. Εξάλλου εγώ ανήκω σ' αυτή τη γενιά που προτιμάει περισσότερο το freddo cappuccino παρά τις εθνικές εορτές. Που έβλεπε τις παρελάσεις περισσότερο ως μια ευκαιρία να χάσει μάθημα και να ξεδώσει, παρά να τιμήσει εθνικούς ήρωες και ιστορικές εθνεγερσίες. Αφήστε που οι παρελάσεις είναι και μπανάλ! Όταν σε ντύνουν σαν σερβιτόρο σε τριτοκλασάτη κοσμική ταβέρνα (ξέρετε αυτό το μαύρο παντελόνι με το άσπρο πουκάμισο), με τι διάθεση να θες να βαδίσεις αγέρωχος στους δρόμους; Έτσι, λοιπόν, εμείς είπαμε το μεγάλο όχι στις παλαιολιθικές αντιλήψεις και στις εθνικοπατριωτικές εκδηλώσεις και προτιμήσαμε να γίνουμε η "γενιά του καφέ".Δε μας κατηγορώ όμως. Ίσα ίσα που μας δικαιολογώ. Αν αναλογιστεί κανείς τα βιώματα και τις εμπειρίες μας, μόνο εθνική μνήμη δε θα μπορούσε να απαιτήσει από μας. Είμαστε αυτοί, που...
...ούτε βετεράνους σε καροτσάκια συνοδεία νοσοκόμας του Ερυθρού Σταυρού είδαμε, ούτε γονείς με κατοχικό σύνδρομο είχαμε. Και αν κάποιοι έτυχε να έχουν κάποιους παππούδες που πολέμησαν στην Αλβανία ή στο αντάρτικο, λίγοι είχαν την όρεξη, μεγαλώνοντας, να κάθονται να ακούν τις χιλιοειπωμένες ιστορίες τους. Και από την άλλη μεριά, όλα αυτά φαίνονται τόσο μακρινά και ξένα που είναι λογικό να μη μας ελκύουν. Δεν ξέρουμε, και πιθανότατα ούτε θα μάθουμε ποτέ, τι σημαίνει εθνικός πατριωτισμός, δεν είχαμε φιγούρες που είχαν κάτι ηρωικό να μας διηγηθούν, ενώ οι παραστάσεις μας δεν ευνοούν αυτό που αποκαλούμε αμεσότητα της μνήμης.
Γι' αυτό, όμως, που δεν μπορώ με τίποτα να μας δικαιολογήσω, αγαπητοί μου συνομήλικοι, είναι για τον παθολογικό εφησυχασμό μας και την ανερυθρίαστη αδιαφορία μας. Έχουμε γίνει ετεροκατευθυνόμενα πιόνια ενός σάπιου συστήματος, το οποίο καταδικάζει τους μεν σε πλήρη απραξία, και συνεπώς σε οικονομικοκοινωνικό αποκλεισμό, και τους δε σε ένα ατέρμονο κυνήγι επαγγελματικής και κοινωνικής ανέλιξης, μέσα από το δρόμο του ατομισμού και του λυσσαλέου ανταγωνισμού. Οι μεν πεθαίνουν και οι δε είναι πρόθυμοι να πατήσουν στα πτώματά τους. Έχουμε γίνει φυτά από την κατανάλωση του καθημερινού μας tv-πλαγκτόν και νομίζουμε πως ο πραγματικός κόσμος είναι κάτι ανάμεσα στα "Μυστικά της Εδέμ" και τη "Ζωή της άλλης". Δε διαβάζουμε, δεν προβληματιζόμαστε, δεν ερευνούμε. Μας αρέσει ο εύκολος δρόμος και μόλις δούμε τα δύσκολα φωνάζουμε άλλους να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Δεν επικοινωνούμε πραγματικά. Έχουμε θεοποιήσει τα social media και επιβιώνουμε μέσω της ηλεκτρονικής επιβεβαίωσης. Μπορεί στην πραγματικότητα να είμαστε μόνοι αλλά έχουμε πάνω από 1.000 φίλους στο facebook. Και περιμένουμε ένα κωλο-Σάββατο να βγάλουμε όλη την καταπιεσμένη μας libido, πουλώντας καμουφλαρισμένη ψευτομαγκιά και glamorous κατινιά.
Το χειρότερο απ' όλα, όμως, είναι ότι δεν αντιδρούμε. Το σύμπαν να γκρεμίζεται εμείς εκεί. Καφέ, ξενύχτι και χαλλλλαρά. Είμαστε μικροί σου λέει για να λύσουμε τα προβλήματα του κόσμου. "Τι μπορούμε να αλλάξουμε, άλλωστε;" Και όταν βγαίνουμε στην αγορά εργασίας και τρώμε το παλούκι κάνουμε το σταυρό μας για το μισθό της πείνας που μας δίνουν. Γιατί από πίσω είναι αυτός ο πατέρας, που μας έκανε σκατόφλωρους, και θα μας πληρώσει τη δόση του αμαξιού, το νοίκι του σπιτιού και τις διακοπές στη Μύκονο. Και μεις δε χρειάζεται να σκάμε για τίποτα, δε χρειάζεται να παλεύουμε, δε χρειάζεται να βγαίνουμε στους δρόμους. Και αν αυτά σας ακούγονται πολύ μαρξιστικά, τότε πρέπει να το πάρω απόφαση πως και η Επανάσταση που ονειρευόμουν δε θα γίνει ποτέ. Κρίμα, γιατί την είχα σχεδιάσει γι' απόγευμα, ώστε να ευχαριστηθείτε τον ύπνο σας το πρωί!
Τελικά δε μας δικαιολογώ. Όχι. Δε μας δικαιολογώ, γιατί αδρανήσαμε. Γιατί βλέπουμε τον κόσμο γύρω μας ν' αλλάζει και δεν τρέχουμε να τον προλάβουμε. Γιατί γίναμε χειρότεροι από τους γονείς μας. Γιατί, όχι μόνο είμαστε ιστορικά ανίδεοι, αλλά μάθαμε και να κοροϊδεύουμε την ιστορία. Γιατί δεν απαιτήσαμε την πραγματική γνώση. Γιατί αφήνουμε να μας τρώνε την ψυχή μέρα τη μέρα και μεις το ανεχόμαστε. Γιατί μας στερούν την ελευθερία και αντί να αντιδράσουμε, προσαρμοζόμαστε στο μειωμένο χώρο. Γιατί είμαστε αυτοί που την κρίσιμη ώρα δεν έχουμε μάθει να λέμε αυτήν την τόσο μικρή λέξη που κάποτε ήταν το εφαλτήριο για λαϊκούς ξεσηκωμούς. Γιατί ακόμα δεν έχουμε πει ΟΧΙ...
πολύ ωραίο και αυθόρμητο κείμενο...πραγματικά αυτό είναι το τίμημα που πληρώνει η γενιά μας,μπορεί να μην βιώσαμε κατοχικά σύνδρομα,αλλά γίναμε αποδέκτες τους αφού η προηγούμενη γενιά,έχοντας ζήσει με στερήσεις μας έμαθε στο έτοιμο,στο δεδομένο,για να μη χρειαστεί να στερηθούμε ή να πασχίσουμε εμείς για τίποτα...μόνο όταν η ανάγκη θα μας χτυπήσει την πόρτα θα καταλάβουμε πως πρέπει να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας...κατερίνα
ΑπάντησηΔιαγραφήΣ'ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια Κατερίνα.Η διαπίστωσή σου συμπίπτει με το πνεύμα του κειμένου. Από τη μία, όμως, δεν ξέρω αν φταίει μόνον η προηγούμενη γενιά, η οποία έχοντας ζήσει με στερήσεις μας μετέγγισε ένα χαλαρό τρόπο ζωής, ή αν έχουμε και εμείς μερίδιο ευθύνης που όπως είπα και στο κείμενο αδιαφορούμε μέχρι αηδίας σε ο,τιδήποτε συμβαίνει. Από την άλλα δεν ξέρω πραγματικά, όταν η ανάγκη μας χτυπήσει την πόρτα, αν θα είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε τα ηνία της μοίρας μας. Γιατί η πλειοψηφία των νέων έχει γίνει όπως τα καναρίνια που τα έχουν στα κλουβιά. Όταν τα αφήσεις ελεύθερα, επειδή δεν έχουν μάθει να επιβιώνουν μοναχά τους, τις πιο πολλές φορές τα τρώνε οι γάτες..
ΑπάντησηΔιαγραφήΘέλω να πιστεύω πως, σε αντίθεση με τα ζώα,το ένστικτό της επιβίωσης πυροδοτεί στον άνθρωπο μια λογική αλληλουχία σκέψεων που ΄δεν συμπεριλαμβάνει μόνο την ωμή επιβίωση αλλά και μια ιεράρχηση αξιών που διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε να ζήσουμε..κι αυτή είναι μια αφορμή να διαπιστώσουμε πως είμαστε ελεύθεροι να ορίζουμε τη μοίρα μας και όχι απλά να επιβιώνουμε...εκεί έγκειται και η ευθύνη της γενιάς μας,σε αυτή την απλή διαπίστωση και επιλογή που διακρίνει τον άνθρωπο από το ζώο..κατερίνα
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ μηδενισμὀς σου μπορεί να εξυπηρετεί το ριζοσπαστικό και επαναστατικό φαίνεσθαι αυτών που λες, αλλά απέχει πολύ απὀ την πραγματικότητα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα social media, στα οποία αναφέρεσαι, είναι αυτά που μεταξύ άλλων έχουν βοηθήσει τη γενιά σου να ακουστεί περισσότερο από κάθε άλλη εποχἠ και σίγουρα θα τα ζήλευαν οι νέοι του '40 και του '70 (ακόμα κι εκ των υστέρων). Το ότι αρκούνται όμως σε αυτά οι νέοι (ή άλλως υπνωτίζονται από αυτά, όπως πιθανότατα θα πίστευες εσύ) και δεν "βγαίνουν στους δρόμους" ίσως σημαίνει ότι, έστω κι εκουσίως, έχουν την πεποίθηση (ή έχουν συνείδηση) ότι τα σαφώς λιγότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα σε σχέση με τότε λύνονται με περισσότερο ορθολογισμό και ψυχραιμία, παρά με αντίδραση. Και αν εσύ βαφτίζεις τον ανταγωνισμό και τον (όντως παθογενή στην χώρα μας) καταναλωτισμό, στέρηση της ελευθερίας, τότε το ότι είσαι μειοψηφία (παρ'όλο που πονηρά χρησιμοποιείς 1ο πληθυντικό) αποτελεί ευτύχημα, όπως και το γεγονός ότι η "Επανάσταση" που ονειρεύτηκες δεν θα γίνει ποτέ. Και γι' αυτό μπορούν οι παρελάσεις να συνεχίσουν ανενόχλητες να συμβολίζουν το δικό τους "ΟΧΙ", το οποίο όμως σήμερα έχει άλλον αποδέκτη.
Δε μου αρέσει να κάνω ούτε δίκη προθέσεων, αλλά ούτε και να μαντεύω τι θέλει να πει κανείς μέσω τον λεγομένων του, όταν δεν καταλαβαίνω τι γράφει. Γι'αυτό θα προτιμούσα να κάνετε και σεις το ίδιο(το β'πληθυντικό είναι ευγενίας). Αν διακρίνατε μηδενισμό, να ξέρετε πως καμιά φορά και αυτός βοηθά στο να περάσει εντονότερα ένα μήνυμα και ένα συναίσθημα. Για τα social media και το κατά πόσο δείχνουν τη λογική μιας γενιάς να λύνει τα προβληματά της με ψυχραιμία και ορθολογισμό, επιτρέψτε μου να διαφωνήσω. Εκτός και αν νομίζει κανείς πως η αποχαύνωση του διαδικτύου και το online ξεκατίνιασμα δείχνει μια ώριμη και υγιή γενιά! Επιπλέον, ποιος μίλησε για καταναλωτισμό;Άσχετη, συνεπώς, η επισήμανσή σας. Επίσης, πώς βγαίνει το συμπέρασμα ότι είμαι μειοψηφία όσον αφορά τη θεώρησή μου για το ότι ο ανταγωνισμός και ο αλληλοσπαραγμός της νέας γενιάς αποδεικνύει τη νοσηρότητα του συστήματός μας; Παρακαλώ όπως προσκομισθούν τα στοιχεία που το καταδεικνύουν!Και όσον αφορά, τέλος, την επανάσταση που εγώ ονειρεύομαι θα ξεκινήσει όταν ο κόσμος υπερβεί στερεότυπα και αντιλήψεις όπως τις δικές σας.Μάλλον η διαφωνία μας είναι ιδεολογική.Και χαίρομαι πραγματικά γι'αυτό!Διότι οι απόψεις μας συμβολίζουν δύο διαφορετικούς κόσμους. Ο δικός σας τη συντήρηση, τον καπιταλιστικό τρόπο ζωής, το σωβινισμό και την έκφραση των αντιρρήσεων μέσω εκδηλώσεων που έχουν την πηγή τους σε δικτατορικά καθεστώτα, όπως είναι οι παρελάσεις της ΕΟΝ. Ο δικός μου ως παρέλαση βαφτίζει την πορεία και τη διαδήλωση. Θέλω να πιστεύω πως η γενιά μου έχει πολλά να προσφέρει και αυτά που γράφω βοηθούν κατ'εμέ να κινητοποιηθούν αρκετοί. Και το γεγονός ότι κάποιοι σαν και εσας αντιδρούν μου αποδεικνύει πως βαδίζω σε πολύ καλό δρόμο!
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ μηδενισμός που διακρίνω πράγματι περνάει εντονότερα το μήνυμα και το συναίσθημά σου, οπότε από αυτήν την άποψη είναι επιτυχημένος. Αυτό που είπα όμως είναι ότι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌσο για τα social media, συγγνώμη αν δεν ήμουν ξεκάθαρος. Δεν εννοούσα ότι οι νέοι λύνουν τα ευρύτερα κοινωνικοοικονομικά τους προβλήματά τους μέσω αυτών, αλλά ότι εξυπηρετούν επαρκέστατα άλλες κοινωνικές τους ανάγκες σε βαθμό που οι νέοι άλλων γενεών θα ζήλευαν. Η απόχαύνωση και το ξεκατίνιασμα δεν είχαν online έναυσμα, αλλά εκδηλώθηκαν εσχάτως και αναμενόμενα και στο διαδίκτυο, έτσι ακριβώς όπως παρουσιάζονται χρόνια τώρα στις κοινωνίες μας εν γένει. Οπότε δεν χρησιμεύουν σαν δείκτες ωριμότητας της γενιάς σου.
Όσον αφορά τον καταναλωτισμό (και πάλι συγγνώμη αν δεν καταλαβαινόμαστε), αλλά όταν μιλάς για “κατανάλωση του καθημερινού μας tv-πλαγκτόν”, “δόση του αμαξιού” και “διακοπές στη Μύκονο” παραπέμπεις σε αυτόν.
Το ότι είσαι μειοψηφία προδίδει η ίδια η απάντησή σου όταν ομολογείς ότι ο κόσμος (η πλειοψηφία υποθέτω) υπερβεί στερεότυπα κτλ. τα οποία ασφαλώς εσύ έχεις προ πολλού υπερβεί και άρα δεν ανήκεις σε αυτόν τον κόσμο.
Όσο για τις απόψεις που πριν λίγο εξέθεσα, παρ’όλο που διαβάζω και ξαναδιαβάζω, μάταια προσπαθώ να βρω πού προδίδεται ο καπιταλιστικός τρόπος ζωής που έχω επιλέξει, ο σωβινισμός κτλ. Σου είπα ότι σήμερα ζούμε σαφώς καλύτερες μέρες από ότι 30 και 40 χρόνια πριν και ότι οι νέοι έχετε επίγνωση αυτής της κατάστασης. Όσο για τις παρελάσεις, η θέση μου ότι συμβολίζουν ένα εντελώς διαφορετικό “ΟΧΙ” ελπίζω να με διαχωρίζει ικανοποιητικά από σωβινιστικές αντιλήψεις, αλλά αυτό είναι άλλο θεμα.
Δεκτές οι αντιρρήσεις και οι διευκρινίσεις. Εξάλλου σκοπός του εν λόγω εγχειρήματος είναι να γίνεται διάλογος και "σύγκρουση" ιδεών. Καμιά φορά στα πλαίσια ενός μπλογκ και στην προσπάθεια να καλύψουμε σε λίγο χώρο τις απόψεις οδηγούμαστε σε παρερμηνείες. Επιμένω, πάντως, ότι είναι χρέος τις σημερινής νεολαίας να αντισταθεί και να αντιδράσει κόντρα στη συντήρηση και τα συμφέροντα. Γιατί μπορεί να είναι οι συνθήκες ζωής καλύτερες από παλαιότερα, υπό την έννοια ότι έχουμε ένα κομμάτι ψωμί να φάμε και ένα ζεστό κρεβάτι να κοιμηθούμε, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμα να γίνουν. Και, δυστυχώς, κάποιοι φοβούνται αυτήν την αλλαγή. Όσο υπάρχει νέος εργαζόμενος ανασφάλιστος και με μισθό πείνας, όσο υπάρχει κοινωνικός αποκλεισμός και ανισότητες, όσο υπάρχει ρατσισμός και μίσος, δε θα πάψω να λέω πως η γενιά μου πρέπει να πει ένα μεγάλο ΟΧΙ.Τόσο στους καρεκλοκένταυρους της γενιάς του Πολυτεχνείου που βίασαν τη χώρα, όσο και στο κοινωνικοοικονομικό σύστημα που τη θέλει αποχαυνωμένη!
ΑπάντησηΔιαγραφή