Aναλώσιμα υλικά*

Του Κώστα Σερδάρη

Πάντα όταν ξεκινάω να γράφω κάποιο άρθρο έχω μεγάλο πρόβλημα με το πώς θα ξεκινήσω. Πόσο μάλλον τώρα που τα γεγονότα και οι καταστάσεις με ξεπερνούν και νοιώθω πως ό,τι και να πω δε θα είναι αρκετό. Πώς βλέπει κανείς, άραγε, το θάνατο; Πώς τον αντιμετωπίζει; Πώς αλλάζει κανείς οπτική; Πώς στο καλό μπορεί κανείς να γράψει για μια ψυχρή δολοφονία δύο παιδιών, που θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι φίλοι σου, συμμαθητές σου, να παίζατε μαζί μπάλα, να μοιραζόσασταν όνειρα για τη ζωή; Και τι γίνεται όταν αυτά τα δύο παιδιά ήταν αστυνομικοί;

Κατ' αρχάς θέλω να πω πως δε μ' αρέσουν τα κροκοδείλια δάκρυα και οι τυπικές αναλύσεις. Σιχαίνομαι τα ψεύτικα συλλυπητήρια των κομμάτων και τις "οργισμένες" φωνές των πολιτικών και των δημοσιογράφων. Απεχθάνομαι αυτούς που εκτιμούν την ανθρώπινη ζωή με οικονομικούς όρους. Τι και αν αμείβονται με 1.000 ευρώ; Μόνο οι χαμηλόμισθοι αξίζουν την προσοχή και τη λύπη μας; Αν, δηλαδή, έπαιρναν 3.000 ευρώ θα λέγαμε καλά να πάθουν; Κατά δεύτερον, οφείλω να ομολογήσω πως είμαι έντονα συναισθηματικός άνθρωπος. Δε θα κρύψω ότι... 

...ουκ ολίγες φορές έχω δει και βιώσει την αστυνομική καταστολή -ιδιαίτερα στις πορείες. Δε θα κρύψω, όμως, πως έχω και πολλούς συγγενείς και φίλους αστυνομικούς, η καθημερινότητα και οι αφηγήσεις των οποίων με έχουν κάνει να βλέπω τα πράγματα με διαφορετική οπτική από κάποιον τρίτο, που δεν έχει καμία σχέση με το χώρο. Γι' αυτούς τους ανθρώπους, λοιπόν, έπρεπε σήμερα να πω και γω δυο κουβέντες βγαλμένες από την πραγματικότητα και όχι από την ψεύτικη αγανάκτηση των πληρωμένων δημοσιογράφων και των χαφιέδων.

Κάνοντας σήμερα την καθιερωμένη μου βόλτα στον ειδησεογραφικό κόσμο του διαδικτύου διάβασα πολύ λίγα πράγματα για το εν λόγω ζήτημα. Κυρίως είδα μια στεγνή αποτύπωση των γεγονότων, κάποιες δηλώσεις και κάποια επιδερμικά αρθράκια, που φαίνονταν περισσότερο σαν αναγκαστική εργασία. Η αλήθεια είναι πως ο κόσμος δε συμπαθεί την αστυνομία. Ούτε και οι δημοσιογράφοι να σας πω την αλήθεια τη συμπαθούν. Και εγώ, όπως, και οι περισσότεροι προβαίνω συχνά σε αφορισμούς και σε τυπικούς χαρακτηρισμούς του τύπου "μπάτσοι", "αλήτες" και τα συναφή. Ωστόσο, έχουμε ως Έλληνες το αρνητικό να προβαίνουμε σε γενικεύσεις και να στιγματίζουμε κοινωνικές ομάδες μόνο για το λόγο ότι έχουμε μια κακή εμπειρία από κάποιο ή κάποια μέλη της εν λόγω ομάδας. Έτσι, λέμε ότι οι εφοριακοί τα "παίρνουν", οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι κοπρίτες και φυσικά οι "μπάτσοι" είναι δολοφόνοι. Δε λέω, πως για κάποιους τα παραπάνω δεν ισχύουν. Αλλά αυτοί οι κάποιοι δεν παύουν να είναι η μειοψηφία. Στην αστυνομία, όπως και σε όλους τους υπόλοιπους χώρους, θα βρεις καλούς ανθρώπους, αλλά και κάθε είδους φυντάνια. Θα δεις αστυνομικούς-κοπρίτες, θα δεις αστυνομικούς-δημοσίους υπαλλήλους, θα δεις αστυνομικούς-εξολοθρευτές -βγαλμένους από ταινία του Σταλόνε. Θα δεις, όμως, και έντιμους αστυνομικούς, οικογενειάρχες που παλεύουν για να βγάλουν το ψωμί τους, καθώς και ήρωες. Εξάλλου, οι αστυνομικοί κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας είναι και αυτοί και κουβαλούν τα κόμπλεξ και τα κουσούρια της. Δεν παύουν να είναι κάποιοι από εμάς.

Το να αρνείσαι να δεις την παραπάνω αλήθεια αποδεικνύει τη νοσηρότητα μιας μονόφθαλμης κοινωνίας. Ταυτόχρονα, όμως, εμποδίζει και μια ουσιαστική και αντικειμενική διερεύνηση του ζητήματος, για να δούμε απαλλαγμένοι από εμπάθειες τι φταίει πραγματικά για τη σημερινή κατάσταση. Γιατί να πεθαίνουν νεαρά παιδιά, με όνειρα και όρεξη για ζωή, λες και είναι πρόβατα που πάνε για σφαγή. Σαφώς και δε θα διαφωνήσω, πως σε όλες τις χώρες που υπάρχει καταστολή, υπάρχει και βία. Όπως, επίσης, δε θα αρνηθώ πως, δυστυχώς, το να πεθαίνει ένας αστυνομικός κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας είναι "μέρος της δουλειάς" και αναπόφευκτη συνέπεια της επιλογής του συγκεκριμένου επαγγέλματος. Αυτό, όμως, το οποία με εξοργίζει είναι ότι κανένας μέχρι τώρα δεν έχει αναλάβει την πολιτική και υπηρεσιακή ευθύνη για την κατάσταση αυτή. Κανείς δεν έχει πει πως η εκπαίδευση των αστυνομικών είναι ελλιπέστατη και πως χωρίς εκπαίδευση είναι σχεδόν βέβαιο πως θα έρθει κάποια στιγμή που δε θα μπορείς να ανταπεξέλθεις. Κανείς δεν ανέφερε πως οι δόκιμοι αστυφύλακες εκπαιδεύονται για 8 μήνες και οι ειδικοί φρουροί για 3 μήνες και στη συνέχεια τους ρίχνουν στους δρόμους να αντιμετωπίσουν το οργανωμένο έγκλημα. Δηλαδή, πόσο μυαλό θέλει για να καταλάβεις ότι μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα δεν μπορείς να μάθεις ούτε τα βασικά; Κανένας από τους δημοσιογράφους και τους πολιτικούς που κλαίγονται δεν αναφέρει πως η αστυνομία χρησιμοποιείται για λόγους κοινωνικής εκτόνωσης και οι εκάστοτε κυβερνήσεις τη βάζουν μπροστά ως στόχο, όταν φοβούνται να αναλάβουν το κόστος των επιλογών τους. Τέλος, ελάχιστοι είναι αυτοί που συνειδητοποιούν πως ο μέσος, χαμηλόβαθμος και χαμηλόμισθος αστυνομικός εκτελεί απλώς εντολές μιας πουλημένης αστυνομικής ηγεσίας που γλύφει κατουρημένες πολιτικές ποδιές, για να κολλήσουν κάποιοι ένα ακόμα αστέρι στο πέτο. Γι' αυτούς -αστυνομική ηγεσία και κυβερνήσεις- ο απλός αστυνομικός δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα αναλώσιμο υλικό, που δε φοβούνται να θυσιάσουν στο βωμό της πολιτικής τους επιβίωσης. Και όσο πιο γρήγορα καταλάβουμε όλοι την πραγματικότητα αυτοί, τόσο πιο εύκολα θα απαλλαγούμε από τις αγκυλώσεις και τα στερεότυπα που κουβαλάμε.

Για τα δύο παλικάρια που δολοφονήθηκαν δε θα βγει κανένας στο δρόμο -ούτε και είναι ανάγκη άλλωστε. Το θέμα σύντομα θα ξεχασθεί μέχρι να θρηνήσουμε το επόμενο θύμα. Τις μάνες που μένουν πίσω πιθανότατα δε θα τις καλέσει κανένα κανάλι για συνέντευξη. Αυτό, όμως, που πρέπει να μείνει στον καθένα μας είναι ο προβληματισμός. Γιατί να πληρώνουν δύο παιδιά την ανωμαλία μιας αρρωστημένης κοινωνίας και την αδιαφορία ενός σάπιου πολιτικού συστήματος; Γιατί να μην μπορούμε να είμαστε λίγο πιο επιφυλακτικοί και συνετοί στους χαρακτηρισμούς μας; Ας καταλάβουμε επιτέλους πως ο "ταξικός" εχθρός δε φοράει σίγουρα στολή και δεν παλεύει για λίγα ψίχουλα. Ας συνειδητοποιήσουμε πως, όπως σε όλη την κοινωνία, υπάρχει και στους κόλπους της αστυνομίας εκμετάλλευση. Και η εκμετάλλευση δε σταματά αν φοράς μια στολή, αλλά αντίθετα επιτείνεται, αφού δεν υπάρχει η δυνατότητα αντίδρασης, καθώς οι αστυνομικοί που δημιουργεί το σημερινό σύστημα -αλλά και κάθε σύστημα- είναι απλοί υπηρέτες των εκάστοτε συμφερόντων. Για όσους δε από εσάς πιστεύετε ακόμα πως το να γίνει κάποιος αστυνομικός είναι επιλογή, ας πω μόνο πως είναι και αυτή μια δουλειά που πρέπει να γίνει από κάποιον. Και πιστέψτε με, ελάχιστοι τη διασκεδάζουν. Αν πάλι πιστεύετε ότι έχω άδικο και πως υπάρχουν μόνο "μπάτσοι", τότε δεν μπορώ να κάνω κάτι. Για μένα θα υπάρχουν πάντα και αστυνομικοί. Έντιμοι, όπως τα δύο παλικάρια που ξεψύχησαν χθες και τα άλλα δύο που παλεύουν στο νοσοκομείο.

* Τη φράση του τίτλου μου την έχει πει πολύ στενό πρόσωπο που έχει εργαστεί ως αστυνομικός, αν και κατάλαβε νωρίς πως η ανθρώπινη ζωή δεν πρέπει να θεωρείται αναλώσιμη και γι' αυτό παραιτήθηκε.