Ο ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός ξεχάστηκε νωρίς...

Του Λεωνίδα Καραδήμου

Τώρα που μπήκε ο νέος χρόνος, η νέα δεκαετία (σύμφωνα με τη συμβατική στρογγυλοποίηση για λόγους ευκολίας τουλάχιστον), κύλησαν 100 ημέρες από την έλευση του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και, σε γενικές γραμμές, έχουν βγει τα καλαντάρια για απολογισμούς και κατευθύνσεις για τη συνέχεια, ας υπολογίσουμε πόσος χρόνος έχει κυλήσει από την εσωκομματική αναμέτρηση στην αξιωματική αντιπολίτευση κι ας αναλογιστούμε τι γεύση μας άφησε η νέα προεδρία της ΝΔ. Εϊτε ως φιλελεύθεροι είτε ως Έλληνες, αν προτιμάτε.

Γυρνώντας πίσω λοιπόν, θυμάται κανείς τον κ. Σαμαρά να προσπερνά οιανδήποτε ιδεολογική αναζήτηση λέγοντας απλώς πως ιδέες υπάρχουν, κάπου βαθιά χωμένες στα σεντούκια της Ρηγίλλης υποθέτω, καθώς μιλούσε για ''ιδεολογικό αφοπλισμό'' από την Αριστερά. Εν ολίγοις, ο διάδοχος του κ. Κώστα Καραμανλή στο αξίωμα τον διαδέχθηκε εν μέρει και σε φιλοσοφία: επί της ουσίας κανένα πρόβλημα δεν υπάρχει, εκεί που η παράταξη υστερεί είναι στο επικοινωνιακό, καθώς ''τόσον καιρό κρύβαμε την ιδεολογία μας''. Κατόπιν πιέσεως των πέντε νταβατζήδων, να μαντέψω.

Κι εκεί που το κλισέ ''όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν'' πήγαινε εκ νέου να επιβεβαιωθεί, έρχεται στο προσκήνιο το ζήτημα της ψήφου των μεταναστών. Όπου πράγματι κάτι άλλαξε χωρίς να μείνει καθόλου το ίδιο: ο ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός, που 5,5 χρόνια τώρα είχε απωλέσει κάθε έννοια ριζοσπαστισμού κι ήταν φιλελευθερισμός της αδράνειας, της συντήρησης των παθογενειών και της πλήρους απουσίας συγκρούσεων (νεοκαραμανλισμός αντί καραμανλισμού), χάνει τώρα και κάθε έννοια φιλελευθερισμού.

Βάζοντας μια κινδυνολογία (οι αμμουδιές του Αιγαίου θα γίνουν αίφνης το ''Λητώ'' των κατατρεγμένων, περισσότερο απ'ότι είναι) πάνω από τα ανθρώπινα δικαιώματα δεκάδων χιλιάδων παιδιών, περιφρόνησε ανενδοίαστα μια τεράστια, καταφανώς αδικημένη κοινωνική ομάδα. Ποιος μίλησε για κοινωνικό φιλελευθερισμό και μέριμνα υπέρ των ασθενεστέρων; Ας πάνε να πνιγούνε, εφ'όσον δεν είμαστε ικανοί να περιφρουρήσουμε τα σύνορά μας.

Και ποιος μίλησε για φιλελευθερισμό, όταν αρνούμαστε σε τόσα άτομα που ζουν στη χώρα και συμβάλλουν τα μέγιστα στην οικονομική και την πολιτιστική της ανάπτυξη το στοιχειώδες πολιτικό δικαίωμα; Δικαίωμα για την κατοχύρωση του οποίου οι φιλελεύθερες παρατάξεις δεν έπαψαν να αγωνίζονται από τα χρόνια του Διαφωτισμού.

Ο άνθρωπος και η αξία του, η προσωπικότητα και η ελευθερία της (πολιτική και οικονομική) είναι οι σπουδαιότερες αρχές του φιλελευθερισμού διαχρονικά: βάζοντας την ασφάλεια πάνω από την ελευθερία, δεν αξίζεις καμιά από τις δύο όπως θα έλεγε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος. Πολλώ δε μάλλον, βάζοντας τον ψευδεπίγραφο φόβο απώλειας της ασφάλειας ορισμένων πάνω από την πραγματική καταπίεση της πολιτικής ελευθερίας ορισμένων άλλων.

Διότι ας μην αυταπατώμαστε: σε χρόνους πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, την οικονομική ασφάλεια και ελευθερία και τη στάθμισή τους εν πολλοίς τις ρυθμίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν όχι η ευρωπαϊκή αγορά, η οποία αναμφιβόλως ρυθμίζει το πόσοι μετανάστες μάς επιλέγουν ως τελικό προορισμό. Εκείνο που παραμένει στα χέρια του εθνικά κυρίαρχου κράτους (και που αποτελεί το στοιχείο που δίνει νόημα στην εθνική κυριαρχία, που αλλιώς θα ήταν απλώς το κούφιο μέσον διαιώνησης εν μέρει τεχνητών διαχωριστικών γραμμών) είναι η εγγύηση της πολιτικής ελευθερίας όσο το δυνατόν πάνω από το κοινοτικό minimum.

Η πολυφωνία, η συμμετοχή, η ατομική πρωτοβουλία και ο συγκερασμός της ατομικής πρωτοβουλίας με την αλληλεγγύη: στόχοι αλλά και προκλήσεις για το φιλελευθερισμό. Πόσο μακριά τους κρατάει από την κοινωνία μας η στείρα άρνηση του δικαιώματος του εκλέγειν σε μια ευρεία και παραγωγική κοινωνική ομάδα;

Δίνοντας την απάντηση, αποκρινόμαστε και στο ερώτημα κατά πόσον ο νέος πρόεδρος της ΝΔ πρεσβεύει όντως το ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό...