Σελίδες

3 Ιουνίου 2010

Η ιδεολογική χρήση της διαφθοράς

Του Λεωνίδα Καραδήμου

Σε σημερινή του επιστολή προς τον Τύπο, ο ακαδημαϊκός κ. Κ. Ι. Δεσποτόπουλος προειδοποιεί για το κλίμα απαξίωσης του πολιτικού συστήματος από τα ΜΜΕ, που παρουσιάζουν ούτε λίγο ούτε πολύ το σύνολο του πολιτικού κόσμου ως συμμορία ληστών με ελάχιστες εξαιρέσεις, θεωρώντας μάλιστα ως ''αποκορύφωμα ανευθυνότητας'' την προσπάθεια εμπλοκής των δύο τελευταίων τέως πρωθυπουργών -και δεν έχει καθόλου άδικο.

Πράγματι, τέτοια δημοσιεύματα είναι απλά το ''βούτυρο στο ψωμί'' των οικονομικών συμφερόντων που ποντάρουν σε τυχόν χρεοκοπία της χώρας εμφανίζοντας...





...μιαν εικόνα που μάλλον σε λατινοαμερικανική ή αφρικανική μπανανία παραπέμπει παρά σε κράτος της (Νοτιοανατολικής, έστω) Ευρώπης. Χωρίς κανένα απολύτως στοιχείο, δημοσιογράφοι αλλά και βουλευτές αφήνουν υπονοούμενα προς το παρόν για τους κ. Σημίτη και Καραμανλή με την ισοπεδωτική ταύτισή τους με υπουργούς και συνεργάτες τους.

Οι οικονομικοί τριγμοί που προκαλούνται όμως από τέτοιες ταυτίσεις δεν είναι οι μόνοι, ενδεχομένως δέ δεν είναι και στη στόχευση όσων εύκολα τις υιοθετούν. Πολύ χειρότεροι, τουλάχιστον θεωρητικά, δεν παύουν να είναι οι πολιτικοί τριγμοί που πολύ σπάνια είναι τυχαίοι.

Ιδίως στον (αριστερό και δεξιό) ριζοσπαστικό αλλά και τον κεντροδεξιό, ακόμη και μερίδα του κεντροαριστερού Τύπου παρατηρείται αίφνης μια προσπάθεια αιτιώδους σύνδεσης της διαφθοράς με την κεντρώα, εκσυγχρονιστική πολιτική των κυβερνήσεων Σημίτη αφ'ενός και τη ρητορική προσέγγιση του μεσαίου χώρου από τον κ. Κ. Καραμανλή αφ'ετέρου. Σύνδεση η οποία στη δεδομένη συγκυρία μοιάζει δικαιολογημένη για την πλειοψηφία της κοινής γνώμης, μιας και τα κρούσματα διαφθοράς των δύο κυβερνήσεων είναι πρόσφατα στη συλλογική μνήμη και δένουν αναπόφευκτα με τη μετριοπαθή ρητορική των δύο πολιτικών.

Που όμως είναι παντελώς αδικαιολόγητη υπό ορθολογικό πρίσμα, καθώς είναι προφανές πως η διαφθορά δεν έχει ιδεολογία. Απλώς φούντωσε κατά τα χρόνια της εύκολης ανάπτυξης, ακριβώς επειδή ο εκσυγχρονισμός της κεντροαριστεράς και η επανίδρυση του κράτους ως πρόταγμα της κεντροδεξιάς δεν προχώρησαν, ο πρώτος με τους ρυθμούς που απαιτούνταν και η δεύτερη σχεδόν καθόλου.

Το πρόβλημα, δηλαδή, δεν ήταν η προσπάθεια εξορθολογισμού των θεσμών αλλά η ανεπάρκεια στην υλοποίησή της, ακριβώς εξαιτίας των πανταχού παρουσών ανορθολογικών και ριζοσπαστικών πρακτικών και ιδεοληψιών. Δεν πρoοικονομούσε τρόπον τινά, πχ, το ζήτημα των ταυτοτήτων την υπόθεση του Βατοπεδίου -ή έστω δεν την υπέθαλπε; Ή μήπως δεν ήταν βήμα πρόοδου η ρητορική καταδίκη του ρουσφετιού και η επαγγελία της επανίδρυσης έναντι του συνθήματος των ''γαλάζιων παιδιών'' που θεωρητικά θα απέτρεπε την περαιτέρω γιγάντωση του κράτους;


Η επανίδρυση και ο εκσυγχρονισμός ήταν κοινωνικές ανάγκες, και μάλιστα πολύ πριν την υιοθέτησή τους ως κεντρικών προτάσεων εξουσίας από τα δύο μεγάλα κόμματα της Μεταπολίτευσης ακριβώς επειδή η προοπτική της σύγκλισης απαιτούσε μείζονες θεσμικές τομές και το οικονομικό μοντέλο της Ελλάδας απαξιωνόταν, διαρθρωμένο εν μέρει με προνεωτερικούς και εν μέρει σοβιετικούς όρους. Τα φαινόμενα διαφθοράς δε γιγαντώθηκαν εξαιτίας των δύο προταγμάτων αλλά παρά αυτά, και μόνο εκ του λόγου πως εισέρεε κοινοτικό χρήμα και αναπτυσσόταν η οικονομία.

Η ιδεολογική χρήση της διαφθοράς είναι παντελώς αστήρικτη -ακόμη και στην Κούβα του Κάστρο θα διογκωνόταν το λάδωμα αν ξαφνικά εισέρεε πολύ κι εύκολο χρήμα. Είναι όμως βολική για πολλούς, εντός ή εκτός του πολιτικού συστήματος που γίνεται δια μιας πολύ πιο ευάλωτο στο κέντρο του. Εσωκομματικοί λογαριασμοί και ιδεολογικές μάχες μπορούν να κλείσουν με σπουδή, ο ριζοσπαστικός και ακραίος λόγος δύναται να ανθήσει και να πολώσει εν μία νυκτί, ενώ τα συνθήματα της πατρίδας και του σοσιαλισμού είναι πιθανό να γίνουν ξανά ευπώλητα.

Εκτός κι αν τα προλάβει η ιταλική λύση ενός ''ανθρώπου της αγοράς'', με ή χωρίς την επικάλυψη ενός εξ αυτών.

7 σχόλια:

  1. Πολύ εύστοχο το κείμενο!θεωρώ ότι το να ξαναδούμε τις ιδεοληψίες και τις ακραιές ρητορείες, ένθεν και ένθεν του πολιτικού φάσματος,να ξαναεμφανίζονται είναι πολύ πιο πιθανό απ' ότι η ανάπτυξη(ή καλύτερα η ανάδειξη) του μπερλοσκουνισμού στην χώρα.Γεγονός βέβαια εξίσου,αν όχι περισσότερο,επικύνδυνο με το τελευταίο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ''η διαφθορά δεν έχει ιδεολογία''.Δομικό και ιστορικό λάθος αυτό φίλε Λεωνίδα.Η διαφθορά έχει ιδεολογία και συγκεκριμένα ζωή και αυτό δεν οφείλεται σε τίποτα άλλο παρά στον καπιταλισμό.Η διαφθορά είναι δομικό στοιχείο του καπιταλισμού που το εχει πρωτοαναφερει ο Μαρξ απο το 1858,δυστυχως για τους οπαδούς του οικονομισμού και του θατσερισμού.Δυστυχως ακομα και για το ΚΚΕ που δεχτηκε τη συγκυβερνηση το ''βρωμικο 89'' επικαλούμενο τη διαφθορα λες και στον καπιταλισμο θα παψει ποτε να υπαρχει διαφθορα.Οι οπαδοι του ΜΠρεζνιεφ βεβαια και της περεστροικα του Γκορμπατζοφ απολογηθηκαν 20 χρονια αργοτερα (18ο συνεδριο του ΚΚΕ)..Κατι ειναι και αυτο..Οσο για την Κουβα του Φιντελ,εχει κατηγορηθει για παρα πολλα αλλα οχι και για διαφθορα..Κλείνοντας,μακαρι Λεωνιδα μου οι συμπατριωτες μας να οραματιζονταν το σοσιαλισμο αλλα μαλλον ενα θατσερισμο ή μια μπερλουσκονικη-βγενοπουλικη δικτατορια των media ερχεται στο προσκηνιο.
    Υ.Γ Για τους οραματιστες της παταξης της διαφθορας ως απαντησης στην κριση,λυπαμαι φιλτατοι αλλα αυτο προσιδιαζει σε πιο ανθρωπινο καπιταλισμο.Γίνεται?Εγω λεω πως οχι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @Ανώνυμος: Ευχαριστώ και προσυπογράφω την εκτίμηση πως στη χώρα μας είναι πιθανότερο να ανθήσει ο ακραίος λόγος παρά ο μπερλουσκονισμός.

    @Δ.Τ.: Διαφθορά πάντως υπήρξε σε κάθε μα κάθε ανθρώπινη κοινωνία που προσωπικά έχω υπ'όψιν. Υπάρχει βεβαίως, και μάλιστα υπό ρεαλιστικό πρίσμα, αποτελεί όντως συστημική αδυναμία του καπιταλισμού.
    Η διαφθορά δεν αποφεύχθηκε πάντως και όσες κοινωνίες επιχειρήθηκε να εφαρμοστεί ο κομμουνισμός, με τα ερωτήματα του αν επιχειρήθηκε σωστά και αν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί να παραμένουν φυσικά ανοιχτά. Έχοντας ο ίδιος επισκεφτεί μια -έστω κατ'όνομα- κομμουνιστική χώρα, είμαι σε θέση να το γνωρίζω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. POINT 1:το ανθρωπινη κοινωνια πες το καλυτερα στους σοσιαλδημοκρατες-εκσυγχρονιστες που επαγγελονται καπιταλισμο χωρις διαφθορα(απο το Βενιζελο μεχρι το σημερινο Βενιζελο και το Σημιτη)
    POINT 2:η κομμουνιστικη χωρα που αναφερεις ειναι τα μπουρδελα της Ρουμανιας?
    POINT 3:προεδρε μη σβησεις το μπουρδελο γτ οπως ειχε πει ο Αντ.Παντελης "αν οι κομμουνισται ειχαν κερδισει στον εμφυλιο, τα μπουρδελα της Γερμανιας θα εγραφαν σε απταιστα αχρχαιοελληνικα <>''

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Point 1: Δε νομίζω πως κάποιος επαγγέλλεται καπιταλισμό χωρίς διαφθορά, αλλά όσο το δυνατόν μικρότερη. Τουλάχιστον όχι ο Βενιζέλος, τα κόκαλα του οποίου κατά πάσα πιθανότητα θα έτριζαν εάν ήξερε πως θεωρείται εκ των υστέρων σοσιαλδημοκράτης
    Point 2: Η κομμουνιστική χώρα είναι η Κούβα, αν και χωρίς τα μπουρδέλα καθότι ήμουνα μικρός τότε :-)
    Point 3: Ελπίζω κι εγώ να μην το σβήσει. Χαίρομαι, πάντως γαι τις αμίμητες επικλήσεις στην αυθεντία -δεν ήξερα πως είχε πει κάτι τέτοιο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. απαντηση στην απαντηση..(χωρις παρεξηγηση)
    POINT 1:το γεγονος οτι ο Βενιζελος λεγοταν φιλελευθερος δεν αναιρει τον κενσιαυνισμο στον πυρηνα του ..Τωρα βεβαια θα μου πεις ποσοι σοσιαλδημοκρατες ηταν ιμπεριαλιστες οπως ο Βενιζελος.Ομολογω οτι ειναι κατατι αναντιστοιχο χρονικα να λες το Βενιζελο σοσιαλδημοκρατη..Εκσυγχρονιστη σιγουρα ομως!Γι αυτο και τον ειπα..Και τι να κανουμε οι εκσυγχρονιστες ακομα και απο τους αστους εχουν σταματησει εδω και χρονια να λεγονται φιλελευθεροι..Θα ετριζαν τα κοκκαλα του Ανταμ Σμιθ μαλλον αν ο ζουσε να δει το Βεινιζελο να τον λενε Φιλευθερο..
    POINT 2:Ανοικτα και ξεκαθαρα δεν ειμαι με το σοσιαλιστικο παραδειγμα της Κουβας,αν και υπερασπιζομαι την Κουβανικη Επανασταση οπως αντιστοιχει σε καθε ανθρωπο που θελει να αναφερεται στην Αριστερα,από τον Τσίπρα και την Παπαρηγα μεχρι την εξωκοινοβουλευτικη Αριστερα..Και αυτο διοτι θεωρω αδυνατο να οικοδομηθει σοσιαλισμος σε μια χωρα..Ωστοσο δε μπορουμε να μιλαμε με αστικους ορους-διαφθορα- για μια χωρα που τι να κανουμε (φιλοι απο τον Περισσο) εχει γραφειοκρατια..Με λιγα λογια οχι κριτικη απο τα δεξια..Γιατι και αν εχει διαφθορα δεν εχει ουτε ανταλλακτικες εξωστρεφες σχεσεις ουτε μπλουταπαραγωγικες πηγες και τι να κανουμε παραμενει ακομα πειραμα..Με τις συνεπειες του να ειναι ασφαλως λιγοτερο οδυνηρες απο τα 800 εκ. ανθρωπους που θα κλειθουν να μεταναστευσουν τα επομενα 30 χρονια..Και για να σε προλαβω η Κουβα ποτε δεν εξηγαγε μεταναστες αν και ανοιξε τα συνορα της-προς εξοδο τουλαχιστον-..

    ΑπάντησηΔιαγραφή