Σελίδες

7 Μαρτίου 2010

Παλινωδίες στο μέτωπο της ιθαγένειας

Του Παναγιώτη Τσιάλα

Την πλέον αναχρονιστική πολιτική απόδοσης ιθαγένειας και συμμετοχής των μεταναστών στο δημόσιο βίο της χώρας διαθέτει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα μεταξύ των 27 κρατών μελών της Ε.Ε. σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Δείκτη Ένταξης Μεταναστών, τον οποίον διαμόρφωσε πριν μερικά χρόνια ο αρμόδιος Ευρωπαίος Επίτροπος Φ.Φρατίνι (η Ελλάδα είναι ουραγός μαζί με τις Τσεχία, Πολωνία, Λεττονία). Όχι μόνο δεν διαθέτει η χώρα μας καμία ειδική ρύθμιση για τους μετανάστες της 2ης γενιάς, αλλά και αποφεύγει απροκάλυπτα να μεριμνήσει ουσιωδώς για την απόδοση ιθαγένειας στους μετανάστες 1ης γενιάς και τους πρόσφυγες αδιαφορώντας συγχρόνως και για την χορήγηση του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι στους αλλοδαπούς που διαμένουν επί μακρόν στη χώρα μας.

Το ζήτημα ανακινήθηκε τους τελευταίους μήνες με αφορμή το σχέδιο νόμου που έδωσε προς διαβούλευση η κυβέρνηση λίγες ημέρες μετά τα Χριστούγεννα. Μολονότι το νομοσχέδιο διαμορφώνει μία πιο ανθρώπινη κατάσταση για τους μετανάστες σε σχέση με τα σημερινά, εν τούτοις παρουσιάζει ένα σημαντικότατο έλλειμμα ουσιαστικής φροντίδας και μέριμνας προς αυτούς τους ανθρώπους, πόσω μάλλον που υπό την πίεση συντηρητικών κύκλων το αρχικό σχέδιο τροποποιήθηκε επί τα χείρω, με συνέπεια να καθίσταται ακόμα πιο δύσκολη η κτήση της ελληνικής ιθαγένεια.

Ειδικότερα, αλγεινή εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η τέλεση εγκλημάτων ελάχιστης απαξίας ή και πολιτικού χαρακτήρα, όπως είναι η ψευδής βεβαίωση ή η εξασφάλιση καταλύματος σε μετανάστη που στερείται τίτλο παραμονής, ή η αντίσταση κατά της αρχής αποτελούν απαράγραπτα κωλύματα για την πολιτογράφηση. Ο παραλογισμός του μέτρου γίνεται ευκολότερα κατανοητός αν ακολουθήσουμε την αντίστροφη πορεία. Αρκεί δηλαδή να φανταστούμε πόσο παράλογο θα φαινόταν σε όλους εμάς να χάνει κάποιος Έλληνας την ελληνική ιθαγένεια, επειδή τέλεσε αντίσταση κατά της αρχής ή έδωσε μια ψευδή βεβαίωση!

Εξάλλου, είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί θα πρέπει εκείνος που υποβάλλει αίτηση πολιτογράφησης να καταβάλει συγχρόνως και το ιλιγγιώδες ποσό των 700 ευρώ (εκτός φυσικά αν είναι κάτοχος ιθαγένειας της Ε.Ε., οπότε πληρώνει μόνο 200 ευρώ!). Σαν να μην έφτανε δηλαδή η δράση κυκλωμάτων επιτηδείων που αρμέγουν καθημερινά τους μετανάστες, έρχεται να προστεθεί σε αυτούς και η ελληνική διοίκηση, η οποία δεν εξετάζει καμία αίτηση για παροχή ιθαγένειας αν δεν εισπράξει προηγουμένως τα 700 ευρώ. Να λοιπόν άλλος ένας καλός τρόπος να ακυρώσεις εν τοις πράγμασι τη δυνατότητα χορήγησης της ιθαγένειας, που δήθεν εξαγγέλλεις. Κλασικά πράγματα: τυρί και φάκα.

Ανάλογα ερωτήματα εγείρει και η εμμονή της κυβέρνησης στη χορήγηση λειψών πολιτικών δικαιωμάτων στους αλλοδαπούς, η οποία προδίδει την αδυναμία της να απεγκλωβιστεί από το εθνικιστικό λογοπλαίσιο της Δεξιάς που κατασκευάζει και στηρίζει θηριώδεις εθνικούς μύθους. Έτσι λοιπόν, ο αλλοδαπός που διαμένει επί σειρά ετών στην Ελλάδα δεν μπορεί να εκλεγεί ποτέ δήμαρχος αλλά το πολύ δημοτικός σύμβουλος! Παραδείγματος χάριν είναι μεν κατάλληλος για δημοτικός σύμβουλος του δήμου Αθηναίων, όχι όμως και για Δήμαρχος του δήμου Οιχαλίας (εκτός φυσικά αν είναι Βούλγαρος ή Ρουμάνος, ήτοι κοινοτικός, οπότε το πράγμα μπορεί να έχει αλλιώς)!

Και θα μπορούσαμε να προσάψουμε πολλά ακόμα στο επίμαχο νομοσχέδιο αλλά κάτι τέτοιο θα απαιτούσε πολύ χώρο, οπότε θα κλείσουμε με τούτο. Διαβάζοντας κανείς τις νέες τροποποιημένες διατάξεις, αισθάνεται έντονα την παρουσία του φαντάσματος του εθνικισμού να περιφέρεται από άρθρο σε άρθρο, ζωντανό και ένυλο. Δεν είναι τόσο η ρητή απαίτηση για γνώση της Ελληνικής γλώσσας, η οποία αναφέρεται ως αναγκαία προϋπόθεση πολιτογράφησης (η απαίτηση αυτή σε ένα λογικό βαθμό μπορεί να θεωρηθεί δικαιολογημένη). Αυτό που κυρίως ενοχλεί και προβληματίζει είναι ότι απαιτείται ιδιαιτέρως η εξοικείωση με την ελληνική ιστορία και τον ελληνικό πολιτισμό, ενώ λίγο πιο κάτω διατρανώνεται πως δυνατότητα συμμετοχής στην πολιτική ζωή της χώρας έχει εκείνος ο υποψήφιος, ο οποίος έχει «βασική γνώση της ελληνικής ιστορίας, ιδίως της σύγχρονης»! Περιττό να αναφέρουμε ποιος ακραίος πολιτικός χώρος απαίτησε την προσθήκη παρόμοιων προϋποθέσεων, για να λάβει -πάντως- την επίνευση του αρμόδιου Υπουργού του ΠΑΣΟΚ. Αλίμονο αν ζητούμε τέτοιου είδους πιστοποιητικά ελληνικότητας, για να χορηγήσουμε στοιχειώδη δικαιώματα σε έναν άνθρωπο που έχει μεταφέρει τις βιοτικές του σχέσεις στη χώρα μας. Στόχος δεν πρέπει να είναι η αφομοίωση και απορρόφηση των μεταναστών εν είδει «χώνεψης», αλλά η διευκόλυνση της ομαλής ένταξής τους στην ελληνική κοινωνία.

Ασφαλώς, δεν έχουμε καμία διάθεση να ασχοληθούμε εδώ με τις καταστροφολογικές προφητείες και τις συνωμοσιολογικές κοινοτοπίες περί αλλοίωσης της εθνικής ταυτότητας, οι οποίες προέρχονται από τον εγχώριο υπερπατριωτισμό του ΛΑΟΣ -κυρίως- αλλά και της ΝΔ. Την επικίνδυνη και ρατσιστική αυτή δουλειά την αφήνουμε πρόθυμα στα φλύαρα ιστολόγια των εξ επαγγέλματος ανησυχούντων περί τα εθνικά και σε ορισμένους μισαλλόδοξους εκκλησιαστικούς κύκλους.

Εκείνο, όμως, που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο είναι ο πέρα γα πέρα προβληματικός τρόπος οργάνωσης του δημοσίου διαλόγου γύρω από το συγκεκριμένο θέμα. Η κυβέρνηση δεν υπερασπίστηκε ούτε καν τις ορθές πτυχές του δικού της σχεδίου νόμου. Αντί να ενσωματώσει τις πιο προοδευτικές προτάσεις που ακούστηκαν από το χώρο της αριστεράς, προέβη σε μείζονες (σε συμβολικό τουλάχιστον επίπεδο) πολιτικές υποχωρήσεις έναντι του ΛΑΟΣ και της ΝΔ, αναζητώντας άνευ λόγου κάποιου είδους συναίνεση προερχόμενη από τις πνευματικές στέπες της (άκρο)Δεξιάς. Λες και υπήρχε ποτέ περίπτωση οι συγκεκριμένοι χώροι να πουν το μεγάλο ΝΑΙ στο νομοσχέδιο επειδή μπήκαν οι τροποποιήσεις! Ως γνωστόν, η πρωταρχική νομιμοφροσύνη προς το έθνος, την οποία πρεσβεύουν αυτοί οι δύο χώροι, δύσκολα συμβιβάζεται με την ηθική των οικουμενικών αξιών, όπως απαιτούν τα δικαιώματα του ανθρώπου και ο σεβασμός της ετερότητας και της διαφοράς. Κι όμως η τελική παλινδρόμηση της κυβέρνησης δικαίωσε τις δεξιές κορώνες, οι οποίες διεκδικούσαν ένα όσο το δυνατόν πιο απάνθρωπο καθεστώς για τους εδώ μετανάστες, προς παραδειγματισμό όλων των εκτός Ελλάδας ξένων, που δήθεν το πήραν ήδη απόφαση και καταφθάνουν στη χώρα μας στιφηδόν και στιχηδόν. Κάποιος θα πρέπει επιτέλους να εξηγήσει στα συντηρητικά κόμματα ότι το να καθιστά κανείς όσους ήδη ζουν εδώ ζωντανά αντικίνητρα ή αναχωματικούς σάκους καθηλώνοντάς τους ες αεί στο κοινωνικό περιθώριο της επισφάλειας είναι η επιτομή της αποκτήνωσης και η πιο μεγάλη υποχώρηση από τη θεμελιώδη δέσμευση της δημοκρατίας μας να σέβεται την αξία του ανθρώπου.

Από εκεί και πέρα, το σχέδιο νόμου περιέχει πράγματι ορισμένες αξιόλογες τομές, που δεν περνούν απαρατήρητες. Οι τέσσερις πιο σημαντικές είναι:

1. Από το δίκαιο του αίματος περνάμε στο δίκαιο του εδάφους, δηλαδή μπορεί κάποιος που γεννήθηκε στην Ελλάδα, να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια χωρίς απαραίτητα να είναι Έλληνας κάποιος απ' τους γονείς του. Έτσι, για πρώτη φορά η ελληνική ιθαγένεια θα σημαίνει προεχόντως κοινότητα τόπου διαβίωσης και όχι κοινότητα αίματος.

2. Πλέον, όταν απορρίπτεται το αίτημα του μετανάστη για πολιτογράφηση, η άρνηση πρέπει να είναι αιτιολογημένη (στην Ελλάδα τώρα το ανακαλύψαμε!). Μέχρι στιγμής η γραφειοκρατία μπορούσε να λέει σε όλους του αιτούντες όχι, χωρίς να δίνει τις απαραίτητες εξηγήσεις (και χωρίς φυσικά να επιστρέφει τα υπέρογκα παράβολα που μέχρι πρότινος ήταν περίπου διπλάσια).

3. Χορηγείται το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, έστω κουτσουρεμένο.

4. Θεσπίζονται για πρώτη φορά χρονοδιαγράμματα για την απάντηση στις αιτήσεις. Μέχρι πρότινος οι αλλοδαποί έγραφαν τέσσερις και πέντε αιτήσεις πριν λάβουν τελικώς κάποια αναιτιολόγητη απάντηση (συνήθως απορριπτική), αφού δεν υπήρχε επί της ουσίας χρονική δέσμευση της διοίκησης να απαντήσει.

Ακόμα και ως προς αυτά τα στοιχειώδη και πασιφανή προτερήματα του νομοσχεδίου, απουσίασε εντελώς, η όποια κινητικότητα της κυβέρνησης να τα μεταδώσει στον κόσμο. Και ενώ ο χώρος της αριστεράς έδωσε φανερούς αγώνες για την υπεράσπισή τους μέσα από αντιρατσιστικές πορείες διαμαρτυρίας και άλλες εκδηλώσεις συμπαράστασης και ενημέρωσης, από τον κυβερνητικό χώρο δεν υπήρξαν ανάλογες προσπάθειες παρά μόνο ένας πρωτοφανής πασιφισμός και υποχωρητισμός. Δυστυχώς, το κυβερνών κόμμα μάλλον έσπευσε να ικανοποιήσει τις υποβολιμαίες φωνές των «φιλήσυχων πολιτών» του opengov παρά επεδίωξε να πείσει για την ορθότητά των προτεινόμενων μέτρων. Ούτε ένα κυβερνητικό φυλλάδιο με εκλαϊκευμένη ανάλυση του νομοσχεδίου δεν διακινήθηκε. Ούτε μια συζήτηση στην κρατική τηλεόραση δεν οργανώθηκε. Ούτε μια εκδήλωση ή παρέμβαση δεν πραγματοποιήθηκε. Πραγματικά, αξιοπρόσεκτη η τόσο εφεκτική στάση της κυβερνήσεως, ιδίως αν τη συγκρίνει κανείς με την υπερκινητικότητα και τη ζέση που επιδεικνύει όλον αυτό τον καιρό για να πείσει τον κόσμο για την αναγκαιότητα των οικονομικών της μέτρων.

Και κάτι ακόμα. Πριν σπεύσουμε να αναθεματίσουμε το αυριανό θεσμικό καθεστώς καλό θα ήταν να θυμόμαστε ότι «για αυτούς τους ανθρώπους, με το σημερινό καθεστώς, όσα χρόνια κι αν περάσουν δουλεύοντας, κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να χάσουν την άδειά τους για τον ένα ή τον άλλο τυπικό λόγο, μεταπίπτοντας στην κατάσταση απόλυτου κοινωνικού αποκλεισμού που αντιμετωπίζει ένας αλλοδαπός που μόλις χθες εισήλθε στη χώρα. Ακόμη χειρότερα, τα παιδιά τους μεγαλώνουν με την αγωνία ότι η ενηλικίωσή τους, θα σημάνει ενδεχομένως το πέρασμά τους στην παρανομία. Πολλές χιλιάδες από αυτούς ζουν ανάμεσά μας και εργάζονται κανονικά για δέκα και περισσότερα χρόνια, έχουν κάνει οικογένεια εδώ, έχουν αποκτήσει στέγη και περιουσία, ανταποκρίνονται ως επί το πλείστον με τυπικότητα στις φορολογικές και ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις και στέλνουν τα παιδιά τους στο ελληνικό σχολείο μαρτυρώντας έτσι το ολοένα και βαθύτερο ρίζωμά τους στην Ελλάδα. Η απουσία ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο, μοιραία τους περιχαρακώνει σε άκαμπτες και εν δυνάμει επικίνδυνες αντιδράσεις. Ακόμη χειρότερα, η έλλειψη ελπίδας αφήνει στα παιδιά τους ένα κενό, που είναι θέμα χρόνου πότε θα το γεμίσει η πικρία και η οργή για αυτούς που τους στέρησαν την ελπίδα. Για πόσο άραγε θα στερούμε από τους ανθρώπους αυτούς τη δυνατότητα να έχουν λόγο στις αποφάσεις που παίρνουμε και τους αφορούν. Για πόσο ακόμη καιρό θα κρατάμε σε απόσταση τα παιδιά τους, που γεννήθηκαν και μεγαλώνουν μέσα στο ελληνικό σχολείο, με μόνες προοπτικές το κοινωνικό περιθώριο ή την επιστροφή σε έναν τόπο που θα τους είναι πια ξένος;» Οι έλληνες εθιστήκαμε να μιλάμε για εργατικά χέρια. Καιρός να θυμηθούμε ότι χέρια από μόνα τους δεν υπάρχουν - τα χέρια συνεπάγονται κεφάλια, οικογένειες, θρησκευτικά πιστεύω, εργατικά και πολιτικά δικαιώματα.

5 σχόλια:

  1. H Ελλάδα πτωχεύει. Καιρός να μεταναστεύσουν αυτά τα εργατικά χέρια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Χε χε ! Ανώνυμε 2:34 μην πέφτεις στη λούμπα η Ελλάδα δε θα πτωχεύσει, δε συμφέρει ούτε την Γερμανία, ούτε την Αμερική ούτε κανένα να πτωχεύσει! Δόξα τον θεό, όλο και κάποιος θα μας βγάλει πάλι από τα σκατά .
    Όσον αφορά τα εργατικά χέρια μη βιάζεσαι, δε θα μεταναστεύσουν. Που θα βρουν καλύτερα άλλωστε? Και σε ποιά άλλη χώρα της Ευρώπης θα μπαίνουν ανεξέλεγκτα? Σε καμία...

    Επί του θέματος τώρα. Παναγιώτη! Ωραίο το κείμενο σου, προσεγγίζεις το θέμα με την σοβαρότητα και τον συναισθηματισμό που του αρμόζει. Είναι ένα λεπτό ζήτημα που χρήζει αντιμετώπισης. Ωστόσο, το πρώτο βήμα έγινε και μάλιστα σε ‘’δύσκολους’’ καιρούς και με πολλές αντιδράσεις (βλέπε (ακρο)δεξιά).

    Τώρα, στην 3η απαρίθμησή σου θεωρείς πως το δικαίωμα περί εκλέγειν και εκλέγεσθαι είναι «κουτσουρεμένο», άποψή μου είναι πως καλά κάνει και είναι «κουτσουρεμένο». Είναι καλύτερο να εισαχθεί έτσι όπως, να δούμε δοκιμαστικά πως θα πάει και αργότερα να τροποποιηθεί . Δεν είναι ώριμες ακόμα οι συνθήκες για χορήγηση πλήρους πολιτικών δικαιωμάτων, άλλωστε αυτό που νοιάζει τους μετανάστες πρωτίστως δεν είναι αυτό .

    Υ.Γ Περιμένω κείμενο σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ιθαγένεια όποτε έχεις χρόνο!

    Vasilis

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητέ ανώνυμε 2.34. Καλό είναι να αποφεύγουμε τη σύνδεση της πτώχευσης με την παρουσία των μεταναστών. Οι μετανάστες είναι ως επί το πλείστον άνδρες, ηλικίας μεταξύ 20 και 40 ετών και εργαζόμενοι. Είναι με άλλα λόγια ένα εξαιρετικά ενεργό και ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας μας. Επομένως παράγουν πλούτο. Δεν συμβάλλουν ούτε επιτείνουν την φτώχια της χώρας. Το θεωρώ μεγάλο μύθευμα να λέμε ότι αν φύγουν οι μετανάστες θα αποκατασταθεί η οικονομία της χώρας.

    Εξάλλου, σε παλαιότερη ανάρτησή του στο blog, ο καλός φίλος Δώρος, νομίζω ότι έδειξε επαρκώς πόσο πολλές πάγιες ανάγκες της κοινωνίας μας καλύπτονται από εργατικά χέρια μεταναστών. Από τα μεγάλα δημόσια εργά ως τη φροντίδα υπερηλίκων προσώπων και από τις οικοδομικές εργασίες μέχρι την καλλιέργεια και περιποίηση κτημάτων, οι μετανάστες συμβάλλουν καθοριστικά στην παραγωγή πλούτου.

    Ας μην μας πείσουν ότι λόγω της οικονομικής κρίσης πρέπει να λάβουμε τα πιο συντηρητικά μέτρα, ως δήθεν φάρμακα θεραπείας. Κρίση και μετανάστες δεν σχετίζονται...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Θεωρώ υποκριτικό να πιστεύουμε ότι οι μετανάστες είναι η πηγή όλων των κακών ή έστω των περισσοτέρων όπως συχνά κάποιοι κύκλοι ανθρώπων υποστηρίζουν..αλήθεια θα πρέπει να αναρωτηθούμε που έγκειται ο πυρήνας του δικαιώματος της ιθαγένειας..σε μια απλή νομική επιβεβαίωση μιας υπάρχουσας κατάστασης η στην ουσιαστική σύνδεση του ατόμου με το κράτος
    ?..νομίζω μάλλον το δεύτερο..άρα πώς μπόρουμε να στερούμε δικαιώματα από ανθρώπους που ζουν ανάμεσά μας κ είναι συνεπείς σε όλες τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο ελληνικό κράτος κ αντίθετα πώς μπορούν τόσοι χιλιάδες Έλληνες να αποκτούν αυτομάτως ελληνική ιθαγένεια ενώ συγχρόνως φοροδιαφεύγουν συστηματικά ?άρα αφού είμαστε τόσο πατριώτες μήπως για το καλό της πατρίδας θα έπρεπε πρώτα εμείς αντί για τους αλλοδαπούς να φύγουμε από τη χώρα?.......ή μήπως ο πατριωτισμός υφίσταται όπου μας συμφέρει? Παναγιώτη πραγματικά πολύ καλό το άρθρο σου.Θίγεις τον πυρήνα του ζητήματος με τον τρόπο που αρμόζει σε ένα τόσο λεπτό θέμα......Γιώτα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. "Ασφαλώς, δεν έχουμε καμία διάθεση να ασχοληθούμε εδώ με τις καταστροφολογικές προφητείες και τις συνωμοσιολογικές κοινοτοπίες περί αλλοίωσης της εθνικής ταυτότητας, οι οποίες προέρχονται από τον εγχώριο υπερπατριωτισμό του ΛΑΟΣ -κυρίως- αλλά και της ΝΔ. Την επικίνδυνη και ρατσιστική αυτή δουλειά την αφήνουμε πρόθυμα στα φλύαρα ιστολόγια των εξ επαγγέλματος ανησυχούντων περί τα εθνικά και σε ορισμένους μισαλλόδοξους εκκλησιαστικούς κύκλους.": Το έχω ξαναπεί, το μεγάλο πρόβλημα του δημόσιο διαλόγου είναι ακριβώς αυτό, ότι δεν προσπαθούμε να ανασκευάσουμε τα επιχειρήματα του αντιπάλου, παρά, αφού του αποδώσουμε τους πρέποντες χαρακτηρισμούς, ("γραφικοί", "ακραίοι","καταστροφολόγοι" κτλ.) απαξιούμε να αναμετρηθούμε επί της ουσίας μαζί τους. Θα έπρεπε να είχαμε τη διάθεση να ασχοληθούμε με τα λεγόμενά τους, όσο κι αν αυτά φαντάζουν κοινότοπα ή συνωμοσιολογικά.

    Ανώνυμε 2.34 το να διώχναμε -ειδικά τώρα- τα εργατικά χέρια θα ήταν ένα άριστο βήμα προς την άμεση πτώχευση της Ελλάδας.

    Γιώτα, εξαιρετικό σχόλιο, προσυπογράφω απολύτως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή