Του Κώστα Σερδάρη
"Έχουμε πόλεμο"; Ρωτούσε ένα σύνθημα, το οποίο παρατήρησα διαδηλώνοντας στην πορεία της Τετάρτης 15/12, γραμμένο πρόχειρα με μαύρο μαρκαδόρο σε έναν τοίχο. Λίγο πιο κάτω ήρθε η απάντηση από ένα άλλο σύνθημα παρόμοιου ύφους το οποίο έλεγε λακωνικά: "Έχουμε πόλεμο. Κοινωνία και Κράτος." Οι εικόνες που ξετυλίχτηκαν μπροστά στα μάτια, τόσο των χιλιάδων διαδηλωτών, όσο και των ειδησεογραφικών πρακτορείων-στην πλειοψηφία τους ξένα- απέδειξαν την τόσο μεγάλη αλήθεια που κρύβεται πίσω από δύο αυθόρμητα συνθήματα.
Τι δεν είχε η γενική απεργιακή κινητοποίηση της περασμένης Τετάρτης: ξύλο, δακρυγόνα, πετροπόλεμο, προπηλακισμούς, συνθήματα, αντεγκλήσεις. Πάνω απ' όλα, όμως, είχε μια μεγαλειώδη πορεία από άτομα διαφορετικών ηλικιών, κοινωνικών τάξεων και ιδεολογικών πεποιθήσεων. Παιδιά, φοιτητές, εργαζόμενοι, συνδικαλιστές, συνταξιούχοι ένωσαν τις φωνές τους...
...για να βροντοφωνάξουν πως όσο έχουν δύναμη θα αντιστέκονται. Μια πανσπερμία ανθρώπων, στο πρόσωπο των οποίων ήταν ζωγραφισμένα τα συναισθήματα της οργής και της αγανάκτησης. Απλοί καθημερινοί πολίτες, οι οποίοι κόντρα στην αποχαύνωση και την ιδιώτευση αποφάσισαν να διαδηλώσουν μαζικά, όχι επειδή έτρεφαν καμία αυταπάτη πως με αυτόν τον τρόπο θα άλλαζαν τίποτα ουσιαστικό, αλλά επειδή το δίκιο και η απόγνωση ήταν τόσο έντονα μέσα τους, ώστε έπρεπε με κάποιον τρόπο να ξεσπάσουν. Άνθρωποι που δεν άντεχαν άλλο και αποφάσισαν να βγάλουν από μέσα τους το δίκιο που τους πνίγει. Να δηλώσουν, έστω και την ύστατη στιγμή, πως υπάρχουν.
Και πώς να μην είναι οργισμένος ο κόσμος! Έχοντας ανεχτεί ή καλύτερα συμβιβαστεί με σειρά αντιλαϊκών μέτρων τα οποία θίγουν τον πυρήνα των ατομικών και κοινωνικών του δικαιωμάτων, πειθόμενος πως στην κατάσταση που- είτε θέλουμε να αποδεχτούμε είτε όχι- βρίσκεται η χώρα ήταν η μόνη λύση για την αποφυγή της χρεωκοπίας, βρίσκεται πάλι αντιμέτωπος με νέες σκληρές πολιτικές, οι οποίες οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην απαξίωση του ατόμου, αν όχι στον εξευτελισμό του. Πρέπει να σημειώσω σε αυτό το σημείο πως ο λόγος για τον οποίο δεν αντέδρασε αρχικά ο πολίτης, ήταν διότι η κρατούσα προπαγάνδα τον έπεισε πως η μείωση μισθών και συντάξεων, καθώς και η περικοπή δώρων και επιδομάτων ήταν ο μόνος τρόπος να εξοικονομηθούν χρήματα, έως ότου μπει σε μία σειρά ο κρατικός μηχανισμός και αρχίσει να δουλεύει το φορολογικό σύστημα, ώστε να μαζευτούν τα απαιτούμενα κέρδη από τους μεγαλοοφειλέτες και τους υψηλά αμειβόμενους Τρίχες κατσαρές, δηλαδή. Έχει περάσει ήδη τόσος καιρός και καμία ενέργεια δεν έχει γίνει προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης και της πάταξης της ανισότητας και της αδιαφάνειας. Αντίθετα, όλοι βλέπουμε καθημερινά τα δισεκατομμύρια να ταξιδεύουν από επιχειρήσεις σε κομματικά γραφεία και τούμπαλιν, τις μίζες να οργιάζουν, κλέφτες και καταχραστές του δημοσίου χρήματος να παραμένουν ατιμώρητοι και να κυκλοφορούν σαν κύριοι, ενώ την ίδια στιγμή μας ζητούν να κάνουμε υπομονή, να πληρώνουμε σαν κορόιδα και να αναμένουμε καρτερικά να περάσει η καταιγίδα. Μόνο που κανείς δεν είπε στον Έλληνα πως προβλέπονται καταιγίδες για πολλά πολλά χρόνια.
Και σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, ήρθε ένας αναχρονιστικός, εξευτελιστικός και αντιδραστικός εργασιακός νόμος, ο οποίος καταδικάζει ουσιαστικά τους νέους εργαζόμενους και ανοίγει διάπλατα το δρόμο των απολύσεων. Ένας νόμος, ο οποίος οδηγεί σε διάλυση των συμβάσεων, που περικόπτει βίαια τους μισθούς, που πριμοδοτεί την ελαστική εργασία και αφήνει τον εργαζόμενο απροστάτευτο απέναντι στα τέρατα της εργοδοσίας να "διαπραγματευτεί" τη σύμβαση εργασίας του, με ο,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Όσο δε για τις προοπτικές ανάπτυξης τις οποίες ακούμε καθημερινά φαίνονται ανύπαρκτες, ενώ το επιχείρημα πως η μείωση των μισθών θα οδηγήσει σε μια ανταγωνιστικότερη οικονομία πέφτει στο κενό. Και η Ταϊβάν έχει χαμηλούς μισθούς -μάλλον εξευτελιστικούς- αλλά δεν είδα να υπάρχει καμία ιδιαίτερη ανάπτυξη.
Όλα αυτά αποτέλεσαν το καύσιμο της επανασυσπείρωσης των εργαζομένων -και όχι μόνο- παρά τη διαρκούμενη αναξιοπιστία απέναντι στα πολιτικά κόμματα, τα συνδικάτα και τους θεσμούς. Αυτό το ποτάμι οργισμένων ανθρώπων είχε ως μοναδικό σκοπό να φτάσει έξω από τη Βουλή και να φωνάξει με όλη του τη δύναμη, για να το ακούσουν όλοι όσοι το θεωρούσαν ξεγραμμένο. Ακόμα και όταν οι μολότοφ έπεφταν βροχή και η αστυνομία, σε συνδυασμό με κουκουλοφόρους ασφαλίτες, έδερνε και προπηλάκιζε κόσμο, αυτοί αρνούνταν πεισματικά να αποχωρήσουν. Ακόμα και όταν τα χημικά είχαν καλύψει την ατμόσφαιρα και ο κόσμος δεν μπορούσε να αναπνεύσει, η σπίθα της αντίδρασης παρέμενε αναμμένη, δείχνοντας το δρόμο της ελπίδας που αναδύεται από τα βάθη του αγώνα.
Πάντα στις δύσκολες στιγμές, όπως στη συγκεκριμένη που ξετυλίγεται στη χώρα μας, υπάρχουν δύο είδη ατόμων. Από τη μια οι μοιρολάτρες και αυτοί που θα αποδεχτούν τα πράγματα όπως είναι, προσπαθώντας παράλληλα ως χαμαιλέοντες να προσαρμοστούν στις συνθήκες. Και από την άλλη αυτοί που αρνούνται να παραδοθούν χωρίς αγώνα. Αυτοί που θα παλέψουν μέχρι τέλους απέναντι σε αυτούς που θέλουν να τους υποτάξουν και να τους κάνουν να σωπάσουν. Αυτοί, όπως οι άνθρωποι που αντίκρισα την Τετάρτη, που μετουσιώνουν την οργή που ξεχειλίζει από μέσα τους σε συλλογική αντίδραση και ενώνοντας τις φωνές τους με των άλλων ανθρώπων επιζητούν τη δικαιοσύνη. Ίσως αυτοί οι τελευταίοι να μην κερδίσουν ποτέ. Ίσως να γίνουν μια ακόμα φωνή αντίδρασης στην κοινωνία των υποταγμένων και των υποτελών. Αυτοί, όμως, έχουν το δίκιο με το μέρος τους. Και το ξέρουν.
Τι δεν είχε η γενική απεργιακή κινητοποίηση της περασμένης Τετάρτης: ξύλο, δακρυγόνα, πετροπόλεμο, προπηλακισμούς, συνθήματα, αντεγκλήσεις. Πάνω απ' όλα, όμως, είχε μια μεγαλειώδη πορεία από άτομα διαφορετικών ηλικιών, κοινωνικών τάξεων και ιδεολογικών πεποιθήσεων. Παιδιά, φοιτητές, εργαζόμενοι, συνδικαλιστές, συνταξιούχοι ένωσαν τις φωνές τους...
...για να βροντοφωνάξουν πως όσο έχουν δύναμη θα αντιστέκονται. Μια πανσπερμία ανθρώπων, στο πρόσωπο των οποίων ήταν ζωγραφισμένα τα συναισθήματα της οργής και της αγανάκτησης. Απλοί καθημερινοί πολίτες, οι οποίοι κόντρα στην αποχαύνωση και την ιδιώτευση αποφάσισαν να διαδηλώσουν μαζικά, όχι επειδή έτρεφαν καμία αυταπάτη πως με αυτόν τον τρόπο θα άλλαζαν τίποτα ουσιαστικό, αλλά επειδή το δίκιο και η απόγνωση ήταν τόσο έντονα μέσα τους, ώστε έπρεπε με κάποιον τρόπο να ξεσπάσουν. Άνθρωποι που δεν άντεχαν άλλο και αποφάσισαν να βγάλουν από μέσα τους το δίκιο που τους πνίγει. Να δηλώσουν, έστω και την ύστατη στιγμή, πως υπάρχουν.
Και πώς να μην είναι οργισμένος ο κόσμος! Έχοντας ανεχτεί ή καλύτερα συμβιβαστεί με σειρά αντιλαϊκών μέτρων τα οποία θίγουν τον πυρήνα των ατομικών και κοινωνικών του δικαιωμάτων, πειθόμενος πως στην κατάσταση που- είτε θέλουμε να αποδεχτούμε είτε όχι- βρίσκεται η χώρα ήταν η μόνη λύση για την αποφυγή της χρεωκοπίας, βρίσκεται πάλι αντιμέτωπος με νέες σκληρές πολιτικές, οι οποίες οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην απαξίωση του ατόμου, αν όχι στον εξευτελισμό του. Πρέπει να σημειώσω σε αυτό το σημείο πως ο λόγος για τον οποίο δεν αντέδρασε αρχικά ο πολίτης, ήταν διότι η κρατούσα προπαγάνδα τον έπεισε πως η μείωση μισθών και συντάξεων, καθώς και η περικοπή δώρων και επιδομάτων ήταν ο μόνος τρόπος να εξοικονομηθούν χρήματα, έως ότου μπει σε μία σειρά ο κρατικός μηχανισμός και αρχίσει να δουλεύει το φορολογικό σύστημα, ώστε να μαζευτούν τα απαιτούμενα κέρδη από τους μεγαλοοφειλέτες και τους υψηλά αμειβόμενους Τρίχες κατσαρές, δηλαδή. Έχει περάσει ήδη τόσος καιρός και καμία ενέργεια δεν έχει γίνει προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης και της πάταξης της ανισότητας και της αδιαφάνειας. Αντίθετα, όλοι βλέπουμε καθημερινά τα δισεκατομμύρια να ταξιδεύουν από επιχειρήσεις σε κομματικά γραφεία και τούμπαλιν, τις μίζες να οργιάζουν, κλέφτες και καταχραστές του δημοσίου χρήματος να παραμένουν ατιμώρητοι και να κυκλοφορούν σαν κύριοι, ενώ την ίδια στιγμή μας ζητούν να κάνουμε υπομονή, να πληρώνουμε σαν κορόιδα και να αναμένουμε καρτερικά να περάσει η καταιγίδα. Μόνο που κανείς δεν είπε στον Έλληνα πως προβλέπονται καταιγίδες για πολλά πολλά χρόνια.
Και σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, ήρθε ένας αναχρονιστικός, εξευτελιστικός και αντιδραστικός εργασιακός νόμος, ο οποίος καταδικάζει ουσιαστικά τους νέους εργαζόμενους και ανοίγει διάπλατα το δρόμο των απολύσεων. Ένας νόμος, ο οποίος οδηγεί σε διάλυση των συμβάσεων, που περικόπτει βίαια τους μισθούς, που πριμοδοτεί την ελαστική εργασία και αφήνει τον εργαζόμενο απροστάτευτο απέναντι στα τέρατα της εργοδοσίας να "διαπραγματευτεί" τη σύμβαση εργασίας του, με ο,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Όσο δε για τις προοπτικές ανάπτυξης τις οποίες ακούμε καθημερινά φαίνονται ανύπαρκτες, ενώ το επιχείρημα πως η μείωση των μισθών θα οδηγήσει σε μια ανταγωνιστικότερη οικονομία πέφτει στο κενό. Και η Ταϊβάν έχει χαμηλούς μισθούς -μάλλον εξευτελιστικούς- αλλά δεν είδα να υπάρχει καμία ιδιαίτερη ανάπτυξη.
Όλα αυτά αποτέλεσαν το καύσιμο της επανασυσπείρωσης των εργαζομένων -και όχι μόνο- παρά τη διαρκούμενη αναξιοπιστία απέναντι στα πολιτικά κόμματα, τα συνδικάτα και τους θεσμούς. Αυτό το ποτάμι οργισμένων ανθρώπων είχε ως μοναδικό σκοπό να φτάσει έξω από τη Βουλή και να φωνάξει με όλη του τη δύναμη, για να το ακούσουν όλοι όσοι το θεωρούσαν ξεγραμμένο. Ακόμα και όταν οι μολότοφ έπεφταν βροχή και η αστυνομία, σε συνδυασμό με κουκουλοφόρους ασφαλίτες, έδερνε και προπηλάκιζε κόσμο, αυτοί αρνούνταν πεισματικά να αποχωρήσουν. Ακόμα και όταν τα χημικά είχαν καλύψει την ατμόσφαιρα και ο κόσμος δεν μπορούσε να αναπνεύσει, η σπίθα της αντίδρασης παρέμενε αναμμένη, δείχνοντας το δρόμο της ελπίδας που αναδύεται από τα βάθη του αγώνα.
Πάντα στις δύσκολες στιγμές, όπως στη συγκεκριμένη που ξετυλίγεται στη χώρα μας, υπάρχουν δύο είδη ατόμων. Από τη μια οι μοιρολάτρες και αυτοί που θα αποδεχτούν τα πράγματα όπως είναι, προσπαθώντας παράλληλα ως χαμαιλέοντες να προσαρμοστούν στις συνθήκες. Και από την άλλη αυτοί που αρνούνται να παραδοθούν χωρίς αγώνα. Αυτοί που θα παλέψουν μέχρι τέλους απέναντι σε αυτούς που θέλουν να τους υποτάξουν και να τους κάνουν να σωπάσουν. Αυτοί, όπως οι άνθρωποι που αντίκρισα την Τετάρτη, που μετουσιώνουν την οργή που ξεχειλίζει από μέσα τους σε συλλογική αντίδραση και ενώνοντας τις φωνές τους με των άλλων ανθρώπων επιζητούν τη δικαιοσύνη. Ίσως αυτοί οι τελευταίοι να μην κερδίσουν ποτέ. Ίσως να γίνουν μια ακόμα φωνή αντίδρασης στην κοινωνία των υποταγμένων και των υποτελών. Αυτοί, όμως, έχουν το δίκιο με το μέρος τους. Και το ξέρουν.
Αυτό που φαίνεται κέντρο της φωτογραφίας, κάτω κάτω, κάμερα είναι;
ΑπάντησηΔιαγραφή(Σόρρυ για το άσχετο σχόλιο, παρακαλώ τον διαχειριστή να μην το διαγράψει)
1. Όχι, είναι ο καθρέστης της μηχανής του Δελτά.
ΑπάντησηΔιαγραφή2. Εσύ είσαι ο διαχειριστής.
3. Επί του κειμένου, το απόγευμα!!
Καημένη Ταιβάν, το 1960 είχες 2000$ κατά κεφαλήν εισόδημα προσαρμοσμένο σε αγοραστική δύναμη, και το 2009 κατάφερες να το φτάσεις μόλις 28.000$. Δηλαδή 14 φορές πάνω. Τι κακός που είναι ο καπιταλισμός! Και πόση ανεργία; Μόλις 4%; Καημένε Μητρόπουλε τι μπούρδα πέταξες πάλι!
ΑπάντησηΔιαγραφήΞέρω, ξέρω θα μου πεις για ανισότητες στη κατανομή του πλούτου. Απλά άμα δεν έχεις πλούτο, δεν θα έχεις αναδιανομή, πως να το κάνουμε, είναι απλά τα πράγματα.
Ναι ο Οδυσσέας έχει δίκιο για την Ταϊβάν και λάθος μου που το έγραψα χωρίς να ψάξω και εμπιστεύτηκα εφημερίδες και τηλεοπτικές δηλώσεις. Αλλά ας μην κολλάμε στη χώρα. Μπορεί το συγκεκριμένο παράδειγμα να ήταν ατυχές αλλά όπως είπες ακόμα και κει η κατανομή του πλούτου είναι ανισομερής. Δεν μπορεί κανείς δε να αμφισβητήσει ότι όντως υπάρχουν ανήλικα παιδιά τα οποία δουλεύουν παράνομα σε εργοστάσια παραγωγής ρούχων και υποδημάτων, ενώ και ενήλικοι εργαζόμενοι πολλές φορές δουλεύουν για ελάχιστα χρήματα. Εξάλλου, αν δεν υπήρχαν φτηνά εργατικά χέρια δε θα ήταν τόσες και τόσες οι επιχειρήσεις που μεταφέρουν κομμάτια της παραγωγής τους εκεί. Αλλά και πάλι λέω πως αυτό ήταν μια γραμμή από ολόκληρο κείμενο και πρέπει να εμείνουμε στο νόημα και στα καθ'ημάς. Πάντως ευχαριστώ για την επισήμανση και ήταν καλό κίνητρο να κάνω μια έρευνα.
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.freiheit.org/files/152/OP1.pdf
ΑπάντησηΔιαγραφήΆμα ενδιαφέρεσαι να διαβάσεις ποιος είναι ο μοναδικός τρόπος να ξεφύγουν οι χώρες από την φτώχεια, κλίκαρε στο παραπάνω λινκ, ο Norberg θίγει ζητήματα τα οποία θέτεις κι εσύ παραπάνω.
Όσο για το παραπάνω, μπορεί μεν οι ανισότητες να είναι μεγάλες(πράγμα που δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα κακό εκ των προτέρων), το μεγαλύτερο κομμάτι όμως του πληθυσμού έχει βγει από το φάσμα της φτώχειας και η χώρα βρίσκεται αρκετά ψηλά και σε άλλους δείκτες, που δεν μετρούν αποκλειστικά την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και το προσδόκιμο ζωής, την παιδεία κλπ.
Σύμφωνα με τη Wikipedia το ποσοστό των ατόμων στην Ελλάδα που βρίσκεται κάτω από το απόλυτο όριο της φτώχειας είναι μικρότερο απο 2% (<2%). Στην Ταϊβάν το ίδιο ποσοστό είναι 0,95%. Και υπάρχουνε και άλλα στοιχεία στην παρκάτω ανάρτηση: http://kkefali.blogspot.com/2010/12/blog-post_16.html .
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε κάθε περίπτωση ίσως η Ταϊβάν να ήταν ένα κακό παράδειγμα για το συγκεκριμένο άρθρο, αλλά δεν είναι μόνο κακό, επειδή δεν αποδεικνύει τους ισχυρισμούς του άρθρου, αλλά επίσης επειδή απορρίπτει τους ισχυρισμούς του. Και δεν είναι δυνατόν όταν ένα παράδειγμα δε μας αρέσει να το αγνοούμε, είδικά τη στιγμή που σχεδόν όλα τα παραδείγματα είναι υπέρ της αντίθετης άποψης*.
Το ότι δεν είναι όλα τέλεια σε μία συγκεκριμένη κοινωνία δεν είναι επιχειρήμα, για να πούμε ότι αυτή η κοινωνία έχει λάθος πολιτικές. Ακόμα και να εφαρμοζόταν η καλύτερη σύμφωνα με τον αρθρογράφο αριστερή οικονομική και κοινωνική πολιτική, δε φαντάζομαι ότι ισχυρίζεται ότι αμέσως όλα θα ήταν τέλεια… Ειδικά σε μία κοινωνία που οι συνθήκες είναι πάρα πολύ άσχημες. Αυτό που έχει αξία να δουμε, λοιπόν, είναι ποια πολιτική μπορεί με τον ταχύτερο τρόπο να βελτιώσει τα πράγματα. Η Ταϊβάν είναι μία χώρα στην οποία το επίπεδο ζωής για το μεγάλο μέρος του πληθυσμού αυξήθηκε απίστευτα τα τελευταία 35 χρόνια. Ασφαλώς θα είχε κομμουνισμό ή σοσιαλισμό ή κάτι αριστερό τουλάχιστον… Και όμως δεν είχε. Προσπάθησε να εφαρμόσει ελεύθερο καπιταλισμό. Και σε πολύ μεγάλο βαθμό εκεί οφείλεται η πρόοδός της.
Και δεν είναι το μόνο παράδειγμα. Το Χονγκ Κονγκ το ίδιο, η Σιγκαπούρη το ίδιο, η Νότια Κορέα το ίδιο (τελειώσαμε με τις Ασιατικές Τίγρεις). Και υπάρχουν και άλλα πολλά παραδείγματα. Ειδικά αν πάμε πίσω στην ιστορία το ίδιο έχει γίνει με την Ιαπωνία, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τη Σουηδία. Μπορείτε αν θέλετε να δείτε εδω: http://www.heritage.org/index/ranking το βαθμό οικονομικής ελευθερίας που υπάρχει σε κάθε χώρα και να τσεκάρετε αν αυτές είναι γενικά οι χώρες που και εσείς οι ίδιοι θα θέλατε να ζήσετε και αν αυτές είναι γενικά οι χώρες που προοδεύουν με τους καλύτερους και μεγαλύτερους ρυθμούς. Ψάξτε να βρείτε και την Ελλάδα και αναρωτηθείτε: θέλετε πράγματι να κατέβουμε στη λίστα και να μειώσουμε την οικονομική ελευθερία ή θέλετε να ανέβουμε στη λίστα;
Σίγουρα η λίστα δεν αποδεικνύει ότι η απόλυτη οικονομική ελευθερία είναι το τέλειο σύστημα, αλλά για μένα αποδεικνύει ότι αντίθετα η μη οικονομική ελευθερία είναι όντως το χειρότερο σύστημα.
Αλλά ξέχασα υπάρχει κάπου σε κάποιο παράλληλο σύμπαν κάποιος κράτος που με κάποια γραφειοκρατία τα πηγαίνει καλά ελέγχοντας ολοκληρη την οικονομία… Το ότι δε δουλεψε στη Σοβιετική Ένωση, στη Βόρειο Κορέα,στην Κίνα, στην Κούβα, στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, στο Βιετνάμ,……………. και στην Καμπότζη είναι απλώς τυχαίο. Υπάρχει ο σωστός τρόπος και μπορεί να εφαρμοστεί. Τον σωστό αυτό τρόπο τον ξέρει ένας από τους παρακάτω: ή ο ΣΥΡΙΖΑ ή το ΚΚΕ ή η ΟΑΚΚΕ ή το Μ-Λ ΚΚΕ ή το ΕΕΚ ή η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, και αν τον εφαρμόσουμε τότε τα πράγματα θα πάνε καλύτερα και σε σχέση με όλες εκείνες τις χώρες που εφαρμόστηκε ο κρατικός έλεγχος της οικονομίας και απέτυχε αλλά προφανώς και σε σχέση με τις καπιταλιστικές χώρες!!! Αυτό έλειπε να αφήσουμε τους επιχειρηματίες να κάνουνε ότι θέλουν τα χρήματά τους, αυτό αποκλείεται να είναι καλό, αφού αυτοί θέλουν το κέρδος!!!!!!….
* Ας μου πει κάποιος αν γνωρίζει παραδείγματα σήμερα που το ελαστικό εργατικό δίκαιο έχει δημιουργήσει προβλήματα και φτώχεια στα κατώτερα στρώματα...
Συγγνώμη για την έκταση του σχολίου και που αναφέρομαι σε θέματα που δε θίγονται τόσο στο άρθρο, κανονικά θα έπρεπε να είχα κάνει καινούρια ανάρτηση, αλλά άρχισα από το παράδειγμα της Ταϊβάν και παρασύρθηκα.
Φοβάμαι πως αν αρχίσω να απαντάω σε αυτά που λένε ο Οδυσσέας και ο Ερρίκος, η κουβέντα αυτή δε θα έχει τέλος. Θεωρώ άσκοπη μια συζήτηση όπου θα συγκρίνουμε τις οικονομικές επιδόσεις σοσιαλιστικών και καπιταλιστικών χωρών. Ακόμα πιο άσκοπη θεωρώ τη σύγκριση Ελλάδας και Ταϊβάν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο θέμα είναι τι συμβαίνει στη δική μας χώρα, και αν θες ευρύτερα στην ΕΕ. Αυτό, λοιπόν, που συμβαίνει εμένα δε με εκφράζει και θέλω να αλλάξει. Εσύ λες πως αποδέχεσαι τις κοινωνικές ανισότητες. Δεν μπορώ να κάνω κάτι για να σε μεταπείσω γιατί αυτό είναι θέμα αρχής. Εγώ (και η Αριστερά εν γένει βεβαίως) δεν τις αποδέχομαι. Θεωρώ την ισότητα αξία εξίσου σημαντική με την ελευθερία, και ως εκ τούτου μια άνιση κοινωνία είναι μια κοινωνία ανελεύθερη.
Επίσης, το γεγονός ότι μειώθηκε η φτώχεια σε Ελλάδα και Ταΐβάν τα τελευταία 50 χρόνια δεν έχει να λέει και πολλά πράγματα. Η φτώχεια ως γνωστόν μετριέται ανάλογα με το ΑΕΠ (σχετική φτώχεια). Και αυτό είναι το λογικό: άμα πας σε κάποιον άνθρωπο σήμερα και του πεις μια χαρά είσαι, έχεις τηλεόραση στο σπίτι σου, αμάξι και ψυγείο, θα σου πει: προφανώς και τα έχω όλα αυτά, είναι αυτονόητο. Οι ανάγκες όμως των ανθρώπων εξελίσσονται με το πέρασμα του χρόνου. Η σύγκριση λοιπόν με το τι συνέβαινε το 1960 δεν έχει κάποιο νόημα.
Τα εργασιακά δικαιώματα δεν τα θέλουμε επειδή είναι οικονομικώς αποδοτικά. Δε νομίζω να άκουσες ποτέ κάποιον αριστερό να το λέει αυτό. Τα θέλουμε έτσι κι αλλιώς, είτε είναι αποδοτικά είτε όχι. Αν έρθω εγώ αύριο και σου φέρω μια μελέτη η οποία θα αποδεικνύει ότι η ελευθερία του τύπου αποτελεί φρένο στην οικονομική ανάπτυξη, τι θα κάνεις; Θα την καταργήσεις;
Τέλος το κατα κεφαλήν εισόδημα, το 'χουμε πει τόσες και τόσες φορές, είναι ένας δείκτης που δε λέει τπτ. Στην Ελλάδα έχουν πολύ υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ, όμως οι μισοί εργαζόμενοι παίρνουν μισθούς κάτω από 1000 ευρώ, ενώ όποιος παίρνει 1500 θεωρείται ρετιρέ και του κόβεται ο μισθός.
υγ: Ο Στάλιν ζει και σπέρνει εφιάλτες!
υγ2: Οι επιχειρήσεις ανήκουν στους εργάτες, και όχι στα παράσιτα τους κεφαλαιοκράτες!!
Για την πορεία της Τετάρτης θα κάνω μόνο 2 σχόλια:
ΑπάντησηΔιαγραφή1. Κάποιοι συνδικαλιστές είναι ή ανόητοι ή τέρμα στόκοι. "Αυξήσεις κι όχι μειώσεις στους μισθούς" φώναζε μια αγριοφωνάρα στην Παττησίων..WTF Εδώ κοιτάμε να κρατήσουμε τα κεκτημένα κι εσύ ζητάς ΑΥΞΗΣΕΙΣ!!!!
2. Οι αναρχικοί πλέον κάνουν ο,τι γουστάρουν στις πορείες, μπαίνουν, βγαίνουν, ρίχνουν φάπες στους συνδικαλιστές, είναι με λίγα λόγια το κουμάντο...Τις διαλύουν μέχρι να πεις ΣΥΡΙΖΑ
Φίλε Γιάννη ας ξεχωρίσουμε τους αναρχικούς από τους μπάχαλους. Οι αναρχικοί κατεβαίνουν με δικό τους μπλοκ στις πορείες και συνήθως δεν κάνουν και τίποτα. Αυτοί που δημιουργούν επεισόδια είναι οι κουκουλοφοόροι προβοκάτορες περιξ των μπλοκ των εργαζομένων και των φοιτητών.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕλπίζω το κομματικό σχόλιο να μην υπονοούσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υποθάλπτει στους πυρήνες του και στα μπλοκ της πορείας τέτοια στοιχεία, γιατί σε καμία περίπτωση δεν ισχύει. Να υποθέσω, λοιπόν, ότι ήταν αστείο, κατά τη γνώμη μου ατυχές γιατί μπορεί να οδηγήσει τη συζήτηση αλλού και δε θέλω.
Δώρε προφανώς και οι ανάγκες αλλάζουν συνεχώς με τα χρόνια. Όσο ανεβαίνει όμως το παραγόμενο εισόδημα μιας χώρας, κατ' αντιστοιχία του πλουτισμού των πολιτών της, σημαίνει ότι αυτή η χώρα μπορεί να καταναλώσει περισσότερα αγαθά, άρα να καλύψει περισσότερες ανάγκες της και να ευημερεί. Άρα το επιχειρήμά σου ουσιαστικά μας λέει ότι πρέπει να έχουμε καπιταλισμό για να μπορούμε να αγοράζουμε περισσότερο! Είσαι πολύ υλιστής τελικά :).
ΑπάντησηΔιαγραφήΣαφώς το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι δείκτης που δείχνει μόνο την οικονομή ανάπτυξη(μέγεθος πολύ σημαντικό), και σε άλλους δείκτες όμως όπως ο HDI η Ιρλανδία βρίσκεται στην 5η θέση, η Σιγκαπούρη στην 27η ενώ η Ελλάδα στην 22η. Και οι δύο χώρες βρισκόντουσαν πριν χρόνια σε χειρότερη θέση από την Ελλάδα, η Σιγκαπούρη ειδικά, το τιγράκι, ήταν στα μαύρα της τα χάλια πριν 30 χρόνια ενώ τώρα... δαγκώνει.
Σχετικά με τις ανισότητες, αγαπημένε μου σοσιαλιστή, να σου πω ότι στην πάλαι ποτέ λατρευτή σταλινική Ρωσία, οι εισοδηματικές ανισότητες ήταν μεγαλύτερες από την καπιταλιστική Αμερική.
Για να ξέρουμε και τι λέμε δηλαδή!
Στα ζητήματα αρχής, στα οποία διαφωνούμε, πιστεύω πως με το να προσπαθείς να κάνεις τους ανθρώπους ίσους, παραβιάζεις την αυτονομία τους και την ελευθερία τους, καθώς είσαι αναγκασμένος να καταφύγεις σε κριτήρια εξισωτισμού που δεν θα σέβονται τις επιλογές των ατόμων, ούτε τις προσωπικές τους ευαισθησίες. Αυτό συμβαίνει όταν δέχεσαι το κομμουνιστικό κριτήριο ισότητας “από τον καθένα σύμφωνα με τις ικανότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του”. Πρακτικά τι σημαίνει αυτό; Αν κάποιος λοιπόν έχει πολλές ικανότητες πρέπει να τις αξιοποιεί πλήρως(ακόμα κι αν δεν θέλει) ώστε να καλύψει τις σχεδόν άπειρες ανάγκες των υπολοίπων, αυτή η διαδικασία θα επιβάλλεται μέσα από τον κατάλληλο μηχανισμού εξουσίας, το Κράτος-Κόμμα. Τυχαία βέβαια, τις πιο πολλές ανάγκες θα τις έχουν οι ανώτεροι του κόμματος και μια νομενκλατούρα, ενώ οι άλλοι θα δουλεύουν για όσα τους δίνουν.
Αντίθετα, όταν δεν υπάρχει οικονομική ισότητα, δεν σημαίνει ότι κάποιος χάνει την ελευθερία του. Η μόνη ισότητα λοιπόν αποδεκτή είναι αυτή απέναντι στο νόμο.
(Ακόμη, το να θεωρείς ίσης βαρύτητας της δύο αξίες, δεν σημαίνει πως είναι συνώνυμες όπως φαίνεται ότι τις αντιλαμβάνεσαι στον συλλογισμό σου).
Όσο για τα εργασιακά δικαιώματα, αυτά συνήθως αποκλείουν ομάδες που δεν βρίσκονται στην αγορά εργασίας προς όφελος των τυχερών, και νέους επιχειρηματίες προς όφελος των ήδη υπαρχόντων. Αυτό το έχουν καταλάβει στη Δανία και την Σουηδία, γι' αυτό κι έχουν από τις ευέλικτες αγορές εργασίας στον κόσμο. Νοεφιλελεύθερη Σκανδιναβία!
ΥΓ. Χαίρομαι τουλάχιστον που τα συνθήματα τα λες για πλάκα.
Διαφωνώ κάθετα με την άποψη ότι η αύξηση του παραγόμενου εισοδήματος απαιτεί καπιταλιστική οργάνωση της οικονομίας. Απεναντίας, και στις σοσιαλιστικές χώρες υπήρξε μεγάλη οικονομική ανάπτυξη για σημαντικό χρονικό διάστημα. Η ανάπτυξη προϋποθέτει επενδύσεις, οι οποιες δεν είναι απαραίτητο ή θέσφατο να είναι ιδιωτικές, μπορεί να είναι και δημόσιες. Άλλωστε στο σύγχρονο καπιταλισμό, ήδη είναι οιονεί δημόσιες, αφού τα αρχικά κεφάλαια συνήθως προκύπτουν από τραπεζικό δανεισμό, δηλαδή από τις αποταμιεύσεις της κοινωνίας. Αντί όμως η απόσβεση αυτών των επενδύσεων να επιστρέφει στην κοινωνία, πηγαίνει στις τσέπες των καπιταλιστών.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔηλαδή ο κομμουνισμός είναι ανελεύθερος επειδή μπορεί κάποιοι λίγοι άνθρωποι με άπειρες ικανότητες να υποχρεωθούν να τις αξιοποιήσουν όλες; Στο κομμουνιστικό ιδεώδες, το κράτος έχει απονεκρωθεί πια και υπάρχει εκείνη η "ολιγαρκής αφθονία" που επιτρέπει την εφαρμογή της περίφημης αυτής κομμουνιστικής αρχής κατανομής στην οποία αναφέρθηκες κι εσύ.
Όταν υπάρχει οικονομική ανισότητα, υπάρχει ανισότητα και στην ελευθερία. Γιατί τα πάντα αγοράζονται αγαπητέ μου Οδυσσέα ως γνωστόν! Τι νόημα έχει πχ ακόμα και αυτή η στοιχειώδης ελευθερία κίνησης αν δεν έχω λεφτά να πάρω αμάξι; Αυτό ισχύει σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.
Δεν ξέρω τι γίνεται στη Δανία και στη Σουηδία. Το θεωρώ όμως άσκοπο να επικαλείσαι ένα κοινωνικό μοντέλο με το οποίο φαντάζομαι διαφωνείς. Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι κάποιοι τυχεροί όπως λες κι εσύ βρίσκονται στην αγορά εργασίας και κάποιοι όχι, έχει να κάνει με την ανεργία, η οποία είναι σύμφυτη με το καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο δεν μπορεί να αντέξει την πλήρη απασχόληση.
ΥΓ: Το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός, είναι ο νέος κόσμος ο σοσιαλισμός!
Η μεγέθυνση του παραγόμενου εισοδήματος για έναν φιλελεύθερο δεν αποτελεί αυτοσκοπό. Αυτό που τον ενδιαφέρει κυρίως είναι τα η διαδικασία με την οποία αυτός παρήχθη καθώς και το ποιος τον απολαμβάνει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ διαδικασία παραγωγής του θέλει να γίνεται μέσα από ελεύθερες συμβάσεις, αμοιβαία επωφελείς, που να προάγουν την ευημερία των μερών, όχι εξαιτίας των απειλών του κρατικού υπαλλήλου ενός ολοκληρωτικού σοσιαλιστικού καθεστώτος.
Επίσης, ο φιλελεύθερος θέλει ο παραγόμενος πλούτος να βρίσκεται στα χέρια αυτού του τον διαμόρφωσε και να επιλέγει ο ίδιος πως θα τον διαθέσει, είτε για ιδιοτελείς είτε για αλτρουιστικούς σκοπούς.
Ο σοσιαλισμός μπορεί να επιτυγχάνει οικονομική ανάπτυξη αλλά αυτή βασίζεται στον φυσικό εξαναγκασμό των δυνάμεων καταστολής εις βάρος των εργαζομένων-δούλων του κράτους και της εξουσίας. Στον καπιταλισμό ο καθένας είναι ελεύθερος να επιλέξει για το αν θα εργαστεί, σε ποιο κλάδο της οικονομίας, πόσες ώρες την ημέρα κλπ. Αυτή είναι η ελευθερία επιλογής που είμαστε τυχεροί να απολαμβάνουμε(και την οποία φροντίζει το κράτος να περιορίζει μέσα από άδειες σκοπιμότητας, επαγγελματικά δικαιώματα κλπ).
Για την ανισότητα τα έχουμε ξαναπεί. Δεν μου εξηγείς γιατί οποιαδήποτε οικονομική ανισότητα είναι αδικαιολόγητη. Αν εγώ επιθυμώ να δουλέψω παραπάνω ή τα υπόλοιπα άτομα αξιολογούν τις υπηρεσίες μου παραπάνω από τις δικές σου, γιατί να αμειβόμαστε με τα ίδια χρήματα ή να μου φορολογούνται τα εισοδήματά μου ώστε να γίνεται κοινωνική πολιτική; Επειδή είμαι καλύτερος; Πώς θα το διαπιστώσεις αυτό; Το κριτήριο του μεγαλύτερου εισοδήματος δεν είναι αρκετό, καθώς μπορεί να έχω περισσότερες ικανότητες από κάποιον άλλον, να έχω επιλέξει όμως να εργάζομαι σε χαμηλά αμειβόμενη εργασία οπότε να μην φορολογούμαι υψηλά. Επειδή τα κληρονόμησα από τον πατέρα μου; Κι αν αυτός εργάστηκε σκληρά για να τα αποκτήσει; Σε αυτά τα ερωτήματα προφανώς δεν μπορούν να δοθούν απαντήσεις.
Σχετικά με την Σουηδία, προφανώς θα προτιμούσα το δικό τους κοινωνικό μοντέλο, από το ελληνικό. Αυτό γιατί είναι μεν σοσιαλδημοκρατικά, πατάνε όμως πάνω σε 150 χρόνια πολιτικού και οικονομικού φιλελευθερισμού.
Η επίκληση αυτού του μοντέλου προφανώς δεν γίνεται για να μου πεις ότι είναι άσκοπη αλλά για να σου δείξω ότι διάφορα κολλήματα της εδώ αριστεράς, χώρες σοσιαλδημοκρατικές τα έχουν ξεπεράσει και ευημερούν. Οι σκανδιναβικές αποτελούν παράδειγμα ισχυρών οικονομιών με ευρύ κοινωνικό κράτος που λειτουργεί βάσει φιλελεύθερων αρχών(βλ. πχ. στο εκπαιδευτικό σύστημα τα κουπόνια, απορυθμισμένη αγορά εργασίας).
Η ανεργία μπορεί να υπάρχει για πάντα στο καπιταλιστικό σύστημα, έχει όμως διαφορά αν θα βρίσκεται στο 3,4 ή στο 15%. Εσύ προτιμάς να υπάρχουν ρυθμίσεις που εμποδίζουν τη μείωση της ανεργίας και με τις οποίες επωφελούνται όσοι βρίσκονται ήδη στην αγορά εργασίας. Εγώ πάλι όχι.
ΥΓ. Δυστυχώς(ή ευτυχώς) συνθήματα υπέρ του καπιταλισμού δεν υπάρχουν. Άλλη πάστα εμείς οι φιλελεύθεροι :P
Λοιπόν διαβάζοντας το σχόλιό σου, είδα πολλά πράγματα με τα οποία συμφωνώ!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠράγματι, η αύξηση του παραγόμενου πλούτου δεν μπορεί πια να αποτελεί αυτοσκοπό, ειδικά στις σημερινές συνθήκες της οικολογικής κρίσης. Σημασία έχει το ποιος τον απολαμβάνει.
Και μετά προσθέτεις: πρέπει να τον απολαμβάνει και να επιλέγει πώς θα τον διαθέτει αυτός που τον διαμόρφωσε! Κι εκεί συμφωνούμε!
Η διαφωνία μας έρχεται μετα: στο ποιος τον διαμόρφωσε!
Δε διαφωνώ με το να μπορεί κάποιος να μην εργάζεται, αν και όντως αυτό δεν ήταν επιτρεπτό στις παλιές σοσιαλιστικές χώρες. Αναρωτιέμαι όμως αν αυτό είναι εφικτό. Πώς θα ζει κάποιος που δεν εργάζεται;
Στις παλιές σοσιαλιστικές χώρες αν είχες περισσότερες ικανότητες, αν ήσουν π.χ. αθλητής, γιατρός, επιστήμονας, είχες και μεγαλύτερο εισόδημα. Απλά αυτό πρέπει να κρίνεται από την κοινωνία και όχι από την αγορά. Θεωρητικά, στο κομμουνιστικό ιδεώδες, που εν γένει είναι μια ουτοπία και βεβαίως δεν ταυτίζεται με τον υπαρκτό σοσιαλισμό, αυτή η διαφοροποίηση/ανισότητα δεν είναι πια δικαιολογημένη επειδή δεν υφίσταται πλέον το πεπερασμένο των πόρων. Στη συνήθη, όμως, κατάσταση του πεπερασμένου των πόρων, πράγματι δικαιολογούνται διαφοροποιήσεις. Δε δικαιολογούνται, όμως, οι τεράστιες σημερινές διαφοροποιήσεις, όπως έχουμε ξανασυζητήσει και κατ' ιδίαν άπειρες φορές και έχουμε προφανώς διαφωνήσει. Το ζήτημα της κληρονομιάς είναι ολόκληρο θέμα από μόνο του.
Οι σκανδιναβικές χώρες είναι μια εξαίρεση. Σε κάθε περίπτωση, αν οι εργασιακές σχέσεις είναι ελαστικές, το θέμα είναι τι γίνεται όταν κάποιος απολύεται. Φαντάζομαι εκεί δεν παίρνει 400 ευρώ για επίδομα ανεργίας. Επίσης η ελαστικότητα έχει και κάποια όρια. Το οχτάωρο είναι ανελαστικό ας πούμε;
υγ: Λοιπόν τώρα έχω αυτό εδώ που το θεωρώ πολύ πετυχημένο:
http://1.bp.blogspot.com/_jb0j-jyPlhM/RukhzaPc8XI/AAAAAAAAAMU/pJvhCGRstoQ/s1600-h/afisa+pluto.jpg
Δώρε για να είναι δίκαιη μία κοινωνία με την έννοια ότι τα μέλη της καρπώνονται τόσο πλούτο όσο τους «αξίζει», είτε θεωρούμε ότι όλοι αξίζουν να έχουν ίσο με όλους τους άλλους είτε κρίνουμε ότι όλοι πρέπει να παίρνουν ανάλογα με τις αναάγκες τους, τότε θα πρέπει να αποκλείεται ο εργάτης (αυτός που παράγει έργο γενικά) από το να αποφασίζει για ποιον θα προσφέρει την εργασία του, καθώς οι εργάτες μεμονώμενα δεν μπορούν ποτέ να προάγουν τη συνολική δικαιοσύνη. Άμεση συνέπεια αυτού είναι ότι δεν θα υπάρχει καμία οικονομική ελευθερία και τα πάντα θα τα αποφασίζει μία κεντρική εξουσία, ώστε πράγματι να διασφαλίζεται μία ενιαία δικαιοσύνη στο αποτέλεσμα. Και αν τα παραπάνω τα λάβουμε υπόψη μας και για την οικονομική ελευθερία του ατόμου ως εργάτη αλλά και ως καταναλωτή, καταλαβαίνουμε ότι με κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας, δεν υπάρχει καμία ατομική ελευθερία.(για περισσότερα διάβασε το Road to Serfdom του Χάγιεκ).
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε αυτά μπορούμε να καταλήξουμε αν κάνουμε μία καταρχήν ανάλυση του επιχειρήματος για δικαιοσύνη στο αποτέλεσμα.
Αλλά τελικά ούτε έτσι δεν μπορεί να σταθεί το επιχειρήμα για κεντρικό σχεδιασμό. Και αυτό για λόγους απποτελεσματικότητας. Γιατι πολύ απλά είναι ανέφικτο να σχεδιαστεί η οικονομία κεντρικά, όταν εκείνος που κάνει τον κεντρικό σχεδιασμό αγνοεί τα άτομα των οποίων την εργασία σχεδιάζει. Ο κεντρικός σχεδιασμός έχει ως λογική προϋπόθεση ότι αυτός που σχεδιάζει ξέρει σχετικά καλά πρώτον ποιες είναι οι ανάγκες του κάθε πολίτη, δεύτερον ποιες είναι οι ικανότητες του κάθε πολίτη, τρίτον ποια είναι τα ενδιαφέροντα και οι προτιμήσεις του κάθε πολίτη, και όλα αυτά για τον καθένα ξεχωριστά. Το γεγονός αυτό δε γίνεται τόσο αντιληπτό από εκείνους που υποστηρίζουν τον κεντρικό σχεδιασμό, αλλά είναι προφανές ότι αν θέλεις να σχεδιάσεις κάτι πρέπει να ξέρεις τι είναι αυτό το οποίο σχεδιάζεις. Αλλιώς είναι σα να χτίζεις ένα σπίτι και να μην ξέρεις ούτε αν θα κατοικήσουν μέσα άνθρωποι, ελέφαντες ή ποντίκια και να μην ξέρεις επίσης τις ιδιότηες των υλικών που θα χρησιμοποιήσεις, να μην μπορείς να διακρίνεις δηλαδή το τσίμεντο από το χαρτί και το ξύλο από το τζάμι.
Είναι προφανές ότι μία τέτοια γνώση της κοινωνίας, όπως περιγράφηκε ότι χρειάζεται, υπερβαίνει οποιαδήποτε συγκεκριμένη ομάδα η οποία θα μπορούσε να σχεδιάσει κεντρικά. Θα μπορούσε να σταθεί ο κεντρικός σχεδιασμός σε μία κοινωνία που τα άτομα που παράγουν και καταναλώνουν δεν είναι παραπαάνω από 10 ή 100 ή 200 ίσως και λίγο παραπάνω, αλλά όταν φθάσουμε στα χίλια είναι δυνατόν κάποιος να ξέρει για όλους αυτούς τι πρέπει να κάνουν και τι πρέπει να καταναλώνουν; Πολύ δύσκολα κατά τη γνώμη μου. Για να μη φθάσουμε στα εκατομμύρια ή στα δισεκατομμύρια από τα οποία αποτελείται η παγκοσμιοποιημένη μας οικονομία.
Για αυτόν λοιπόν, τον σχετικά απλό αλλά ίσως λίγο εξεζητημένο λόγο, όταν υπερβαίνουμε μία κλίμακα, είναι απλώς ανέφικτος ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας, ώστε να εξασφαλίζεται δίκαιη κατανομή του πλούτου στο κάθε άτομο.
Α και ξέχασα όλα αυτά αν θεωρήσουμε ότι οι πολιτικοί που διαχειρίζονται την εξουσία έχουν τις καλύτερες των προθέσεων...
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάτι που προφανώς δεν ισχύει ποτέ, αλλά ας πούμε ότι τις είχαν...